قرآن ناطق(عج)

128 - بررسی اهمیت بازی در سیره معصومین

نویسنده : زهرا رستگار

براى پرورش شخصیت کودک مى توان از هم بازى شدن با کودک استفاده کرد و از این راه او را اقناع نمـوده، راه را براى حل بسـیارى از مشـکلات جسـمى و روانى هموار ساخت .   یکى ازطُرق پرورش شخصیت درکودکان ، شرکت بزرگسالان در بازى آنهاست. کودک از یک طرف به سبب ضعفى که […]

براى پرورش شخصیت کودک مى توان از هم بازى شدن با کودک استفاده کرد و از این راه او را اقناع نمـوده، راه را براى حل بسـیارى از مشـکلات جسـمى و روانى هموار ساخت .

 

یکى ازطُرق پرورش شخصیت درکودکان ، شرکت بزرگسالان در بازى آنهاست. کودک از یک طرف به سبب ضعفى که در خود و قوّتى که در بزرگسالان حس مى کند و ازطرف دیگر به علت عشقى که فـطرتا به تکامل و تعـالى دارد، مایل است کارهاى بزرگترها را مو به مو تقلید کند و عملاً خود را شبیه آنها بنماید…

 

موقعى که پدر یا مادر خود را تنـزّل مى دهد و در بازى کودکان شـرکت مى کند و آنان را در کارهاى کودکانه مساعدت مى نماید، جان طفل از مسرّت و شادى لبریز مى شود و ازخوشحالى به هیجان مى آید ، در باطن خویش احساس مى کند که کارهای کودکانۀ اوآنقدر ارزنده و مورد توجه است که پدر و مادر با وی همکاری می کنند و خود را هم سطح او قرار می دهند. چنین احساسى،شخصیت رادرطفل زنده مى کند و حسّ استقلال و اعتماد، در باطن او شکفته مى شود.

امـیرمؤمنان(ع)درباره رفتار لایق کودکان واین که والدین درارتباط با کودکان خود را تا حدّ طفولیت و کودکى تنزل دهند ، فرمود :

« مَنْ کانَ لَهُ وَلَدٌ، صَبا »

کسى که فرزند (کوچک) دارد ، با او رفتار کودکانه داشته باشد .

 

مطالعه در زندگى عملى رسول خدا (ص)و دیگر پیشوایان اسلام نشان می دهد

که آنها کودک را بـه بازى واداشته و حتى خود با آنها بازى مى کردند.

داستان بازیهاى پیامبر(ص) با نوه هایش معروف است.

در روایات مى خوانیم : آن حضرت آنان را بردوش خویش سوار مى کرد .

 

امام صادق(ع) این گونه سفارش مى کند :

« دَعِ ابْنَکَ یَلْعَبَ سَبْعَ سنینَ »

بگذار فرزندت تا هفت سالگى بازى کند

 

کودک در بازى نیاز به همبازى دارد؛ هرگاه کودک همبازى مناسب نداشته باشد و یا در محیط خانه تنها باشد، افسرده مى گردد .

 

درمواردى که کودکان مشغول بازى اند، مشارکت پدر ومادر و یا بزرگترها در بازى موجب خشنودى و سرافرازى آنان مى گردد. پدر و مادر مى توانند

با مشارکت مناسب در بازیهاى کودکان، ضمن بالا بردن مهارت وحس کنجکاوى آنها ، کودکان را براى تحمّل شرایط آینده زندگى براساس ضوابط نظام هستى، آماده کنند و خواهشهاى آنان را تعدیل کنند و بتدریج آنان را از حالت کودکانه خارج کرده ، وارد دنیاى بزرگترها سازند.

البته، در بازى با کودک باید به امکانات و توان جسمانى و تعدیل انتظارات کودک توجه داشـته باشیم تا هم بازى شدن با آنها لطمه اى به حرمـت پدر و مادر وارد نسازد.

به هرنحو بازی یکی ازعوامل مهمی است که برروحیه وشخصیت کودک اثرمی گزارد وبخش جدایی ناپذیرزندگی او است ، به خاطراهمیت این موضوع به بحث خواهیم نشست تا والدین و مربیان محترم هرچه بیشتر به این نیاز ضروری کودک اهتمام داشته باشند .

پیامبراسلام(ص)به پدران ومادران گوش زد فرمود که هرگاه در کودکان خود فزون کنشی و به اصطلاح، شیطنت و شلوغ بازی ، مشاهده کردند، مانع بازی و تحرک و فعالیت آنها نشوند، زیرا ممکن است همین شلوغ بازی ها و جنب وجوش ها که گاه موجب به هم ریختگی وسایل خانه وباعث ناراحتـی و عصبانیت والدین می شود ، به اخلاق فاضله و رفتارهای بهـنجار آنان در بزرگ سالی بینجامد .

« شیطنت و لجاجت کودک در کودکی، نشانه زیادی عقل او در بزرگسالی است »

در روایت دیگر از امام موسی بن جعفر ع نقل شده است که فرمود :

«یستحب عرامه الغلام فی صغره لیکون حلیما فی کبره.ثم قال:ما ینبغی الا ان یکون هکذا »

 

مرحوم مجلسی درذیل این روایت « عرامه» را به شیطنت، بازی گوشی و علاقه بیش از حد کودک به بازی معنا کرده است .

بنابراین، معنای روایت چنین است: شایسته است کودک به هنگام خردسالی ، بازی گوش و پر جنب و جوش باشد، تادر بزرگسالی، صبور وشکیبا و باهوش شود . سپس فرمود: البته انتظار نمی رود که کودک غیراز این باشد.

اگرکودکی، مطیع و آرام و به اصطلاح،خوش اخلاق باشد،هنگام بزرگسالی، وابسته ،کودن و کم هوش و ناشکیبا خواهد بود . چنان چه بازی و شیطنت، حق طبیعی کودک ونشانه هوش وزیرکی او در بزرگسالی است . والدین باید به آثارتربیتی بازی توجه کنندو با الهام ازسیره عملی معصومین (ع)که به فرزندان خود اجازه بازی وتفریح می دادند، به کودکان خود اجازه دهند تا به تفریح و سرگرمی مشغول باشند .

 

 

و- هم بازی شدن با کودک ازمنظر ائمه ع یکی از وظایف والدین، هم بازی شدن با کودک است. علی (ع)در این باره

فرمود:«هر کس که کودکی دارد، باید خود را تا حد طفولیت تنزل دهد و با وی بازی و تفریح کند.»

هرکه با کودک سروکارش فتاد **** هم زبان کودکی باید گشاد

پیامبر اکرم(ص)فرمودند:

« کسی که کودک در نزد اوست (سروکارش با کودک است) باید با او رفتار کودکانه در پیش گیرد»

اگر والدین در این چند دقیقه بازی با کودک ، نظم ، انضباط ، پرستیژ و وقار خود را کنار بگذارند و مانند کودک رفتار کنند، هیچ لطمه ای به شخصیت آنها وارد نمی شود.

این چنین رفتارها درسیره ائمه اطهار(ع)بسیار دیده شده است.

روزی امیرالمومنین علی ع کودک یتیمی را دید. هر چه خواست با او حرف بزند، دید غم یتیمی بر او اثر گذاشته است و حاضر نیست با حضرت سخن بگوید. آن گاه علی ع چهار دست و پا راه رفت و بع بع کرد. کودک با دیدن این وضع به خنده افتاد. یکی از یارانش که این حالت را دید، گفت :‌« زشت است.شما،رئیس حکومت اسلامی بع بع می کنید وچهار دست وپا راه می روید؟» حضرت علی(ع)فرمود: « در عوض ، لب یتیمی به خنده باز شد »

جابربن عبدالله انصاری می گوید: رسول خدا(ص) چهار دست و پا راه می رفت و حسنین سوارش بودند و می فرمود: « مرکب شما ، مرکب خوبی است و شما بر دوش این مرکب ، راکب خوبی هستید. »

نکته بسیار جالبی که از این دو روایت استفاده می شود این است که هدف در بازی با کودک ، شـاد کردن کودک است .

در سیره رسول اکرم(ص)آمده است :

که روزی با اصحاب از منزل خارج شد. ناگهان حسین(ع)را که کودک خردسالی بود دید که سرگرم بازی با کودکان است.

 

پیامبر اکرم(ص)از اصحاب جدا شد و در حالی که با شور و شوق خاصی به سوی فرزندش قدم بر می داشت ، دستان مبارک را گشود تا او را در آغوش بگیرد. کودک خنده کنان به این سو و آن سو فرار می کرد و رسول الله ص نیز خندان از پی او می دوید و سرانجام کودک را گرفت. سپس دستی زیر چانه او و دست دیگر را پشت گردن وی گذاشت و او را بوسید.

۰ دیدگاه ارسال شده است

نظر خود را با ما در میان بگذارید