387 - راهکارهایی برای مواجهه باهمسر بی مسئولیت

نویسنده : زهرا رستگار

راهکارهایی برای مواجهه باهمسر بی مسئولیت   برخی از افراد بی مسئولیتی همسرشان را می پذیرند و برای جبران آن خودشان دست به کار می شوند، این روش اگر چه در ظاهر مفید است، اما در باطن بسیار ناکارآمد است و شرایط را بهتر نمی کند که هیچ، بلکه بحرانی می سازد. عده ای دیگر، […]

راهکارهایی برای مواجهه باهمسر بی مسئولیت

 

برخی از افراد بی مسئولیتی همسرشان را می پذیرند و برای جبران آن خودشان دست به کار می شوند، این روش اگر چه در ظاهر مفید است، اما در باطن بسیار ناکارآمد است و شرایط را بهتر نمی کند که هیچ، بلکه بحرانی می سازد.
عده ای دیگر، در زندگی با همسر بی مسئولیت، احساس شکست می کنند و به راهی جز طلاق و جدایی نمی اندیشند که این روش نیز اشتباه است.
دسته سوم افرادی هستند که بی مسئولیتی همسرشان را نمی پذیرند، اما شدیدا معتقدند عیب از همسرشان است و باید به دنبال راه حلی باشند که همسر بی مسئولیت را تادیب و اصلاح کنند! این افراد معمولا همسرشان را تحقیر و سرزنش می کنند یا با استفاده از حربه بی توجهی و بی احترامی، درصدد تنبیه وی برآمده و برای حصول خواسته های بجا یا نابجای خود حرکت می کنند، این روش نیز هرگز سازنده نیست.
اما دسته چهارم کسانی هستند که بی مسئولیتی همسرشان را نمی پذیرند، اما تلاش می کنند اشتباهات خویش را که به تشدید حس بی مسئولیتی در همسرشان منجر شده، شناسایی و با اصلاح آنها، به طور غیرمستقیم همسرشان را دعوت به پذیرش مسئولیت در زندگی کنند که این رویکرد روشی مناسب است. در برخورد با همسر بی مسئولیت، هیچ گاه به دنبال تغییر او نباشید بلکه این سوال را از خود بپرسید که من باید چه تغییری بکنم تا همسرم نیز تغییر کند.
لجبازی نکنید
بی مسئولیتی همسرتان را با بی مسئولیتی کردن پاسخ ندهید. این کار معنایی جز لجبازی کردن ندارد، بپذیرید با لجبازی کردن کاری از پیش نخواهید برد؛ اوضاع وخیم تر می شود که بهتر نمی شود تا آنجا که ممکن است بازگشت به شرایط قبل نیز امری محال شود.
به جای قهر کردن یا مقابله به مثل کردن به دنبال یافتن راهکاری برای حل مشکلات تان باشید. یادتان باشد شما هرگز نمی توانید در فضای مملو از انتقاد، سرزنش و تحقیر، تغییری در دیگری ایجاد کنید.

حمایت افراطی ممنوع

بسیاری از زوجین درگیر با این مساله، کاملا ناآگاهانه و ناخواسته بر مسئولیت ناپذیری همسرشان دامن می زنند و گاه به طور مستقیم و گاه غیرمستقیم آن را تقویت می کنند. همسران بی خبر، بدون شناخت و آگاهی از ویژگی های افراد بی مسئولیت، بسرعت وارد عمل می شوند و برای رفع مشکل یا به خود متکی می شوند یا از دیگر اعضای خانواده خود یا همسرشان طلب مساعدت می کنند، غافل از آن که این کار باعث می شود تمام مسئولیت زندگی مشترک بر دوش یکی از زوجین سنگینی کند یا آن که بر عهده کسی بیفتد که قرار است برای جبران کاستی های همسر بی مسئولیت، نقش فعالی داشته باشد و ایفای نقش کند. مثلا پدری برای حمایت از فرزند خود در مقابل فرد بی مسئولیت، اقدام به حمایت های مالی و اقتصادی فراوان می کند یا مادری برای جبران بی مسئولیت های فرزندش، عهده دار انجام تمامی وظایف منزل می شود و… .
برای مواجهه با این مساله توصیه می کنیم خود و خانواده تان را به قطع فرآیند حمایتگری دعوت کنید، چه بسا تقبل مسئولیت فرد بی مسئولیت از جانب همسر یا فرد حمایتگر، باعث سلب مسئولیت بیشتر از وی شده و او را بر این موضع مصمم می کند. حمایت های افراطی از فرد بی مسئولیت، اگرچه برای حل موقت و ظاهری مشکل موثر است، اما در طولانی مدت بسیار مضر و آسیب زاست و بر چرخه بی مسئولیتی او دامن می زند و در نهایت نیز به حس فریب خوردگی، خشم، یاس و ناامیدی در شما منجر خواهد شد.

او را برای انجام وظایفش ترغیب کنید

برای مسئولیت پذیر کردن همسرتان چقدر تلاش کرده اید و همسرتان نیز چقدر برای تغییر خود تلاش کرده است؟ چقدر برای تغییر همسرتان سرسختی نشان داده اید؟ آیا همسرتان نسبت به قبل تغییری کرده است؟ مسئولیت پذیر شده یا آن که مثل قبل رفتار می کند؟ و… .
قطعا این انتظار غیرواقع بینانه است که ره صد ساله را یک شبه پیش بروید و بتوانید همسر بی مسئولیت تان را به یکباره مسئولیت پذیر کنید، اما این کار، امری محال نیست بلکه نیازمند زمان است و صبر بسیار شما.
مصرانه و با قاطعیت بسیار، اما با صمیمیت و محبت، همسرتان را به انجام وظایفش ترغیب کرده و انجام مسئولیت هایش را تقاضا کنید. برای تقویت این صفت در همسرتان بهتر است از اهداف کوچک و قابل دسترس شروع کنید، انتخاب اهداف بزرگ ممکن است همسرتان را از ادامه انجام کار، دلسرد و مایوس کند. مثلا برای متقاعد کردن شوهر بی مسئولیتی که در تامین نیازهای مادی خانواده دچار مشکل است، می توانید از خریدهای ارزانقیمت، اما در عین حال ضروری شروع کنید. صبور و بردبار باشید و به طور کاملا محترمانه و بدون پرخاشگری و عصبانیت روی تقاضاهایتان اصرار و پافشاری کنید.
از سوی دیگر، ایده آل گرا نباشید و گمان نکنید صددرصد تقاضاهای شما باید برآورده شود بلکه انتظار اجابت ۵۰ درصدی داشته باشید که این خود موفقیت بزرگی در برابر فرد بی مسئولیت به شمار می آید، اما اگر به هر دلیلی با وجود تلاش همسرتان، به هدف مطلوب نرسیدید و موفقیتی که پیشبینی کرده بودید، به دست نیاوردید، هرگز همسرتان را سرزنش و تحقیر نکنید. اگر می خواهید مسئولیت پذیری همسرتان پس از این ماجرا نیز ادامه داشته باشد، بهتر است اشکالات کار را با زبانی صمیمانه برایش بازگو کنید و او را برای مراحل سخت تر زندگی آماده کنید و از همه مهم تر آن که به سبب تلاش هایی که تا به حال انجام داده از او تشکر و قدردانی کنید.

همسرتان را با پیامدهای بی مسئولیتی آشنا کنید

گاهی شناخت نداشتن و مواجه نشدن با عواقب بی مسئولیتی باعث می شود همسرتان از انجام وظایفش امتناع کند؛ رویارویی با نتایج رفتار، یکی از مفیدترین روش های مقابله با این وضعیت است. مثلا اگر قرار است مهمانی به منزلتان بیاید، اما برای پذیرایی ظرف تمیزی ندارید، هرگز حتی برای حفظ آبرویتان هم شده، دست به کار نشوید و ظرف ها را نشویید، اجازه بدهید همسرتان استرس و نگرانی این رفتارش را تحمل کرده و نتیجه اهمال کاری اش را ببیند یا اگر همسرتان به اندازه ای که باید و شاید برای خرید مایحتاج خانه هزینه نمی کند یا از خرید برخی اقلام خودداری می کند بهتر است با او نیز چنین کنید؛ مثلا اگر گوشت نخریده، برای مدتی، گوشت را از وعده های غذایی تان حذف و به یک غذای ساده اکتفا کنید. بالاخره زمانی می رسد که او بپرسد چرا غذای گوشتی نمی پزی؟ آن وقت شما فقط پاسخ دهید: «گوشت در فریزر نداریم!»

از برچسب زدن حذر کنید

استفاده از عباراتی چون «تو اصلا وظیفه شناس نیستی»، «همیشه از زیر بار مسئولیت فرار می کنی»، «بخور و بخواب عادت توست» و… گرهی از مشکلات شما باز نمی کند، بلکه کاربرد مکرر همین عبارات به اصطلاح تادیب کننده و مواخذه گر باعث می شود همسرتان بیش از پیش در نقش خود فرو رود و به خود بقبولاند که فرد بی مسئولیتی است و در قبال وظایف محول شده چاره ای جز احساس عجز و ناتوانی ندارد.
اگر احساس می کنید، نتوانسته اید با حرف های خود مسئولیت پذیری همسرتان را ارتقا دهید، بهتر است در جوی دوستانه تعریف روشنی از مسئولیت پذیری او برایش ارائه دهید و کاملا توضیح دهید که انتظار شما از یک همسر مسئولیت پذیر چیست و برای تحقق آنچه باید انجام دهد. البته با انصاف باشید و انتظاراتتان را تعدیل کنید.

جابه جایی نقش ها هرگز!

معمولا زوجین هنگام مواجهه با مشکل بی مسئولیتی همسر، سریعا وارد عمل می شوند و برای رویارویی یا کاهش تنش های زندگی، خود نقش همسر اغفالگر و بی مسئولیت را برعهده می گیرند، این در حالی است که روان شناسان معتقدند جابه جایی نقش های زن و مرد در زندگی چندان به صلاح نیست و عاملی مهم برای ایجاد تنش و اختلاف است بویژه اگر با ارتقای «ظرفیت روحی» یکی از زوجین منافات داشته باشد. پذیرش مسئولیت نقش جنس مخالف به دلیل بی مسئولیتی همسر، هیچ گاه به معنای کمک حمایتگرانه از شریک زندگی نیست، زمانی که زن نقش شوهر بی مسئولیت خود را به عهده می گیرد و برای کسب درآمد مجبور به کار بیرون از منزل می شود یا زمانی که مرد به سبب بی مسئولیتی همسرش به شستن ظرف ها و پختن غذا مبادرت می ورزد، صرفا از سر ناچاری به انجام این کارها روی آورده است و دقیقا به همین دلیل نیز همیشه از یکدیگر طلبکار بوده و انتظار آن را دارند که همسرانشان به دلیل ایفای نقشی متضاد با جنسیت و طبیعتشان، بسیار قدردان آنها باشند یا آن که مدام ابراز نارضایتی از زندگی کنند و از انتخاب ایشان به عنوان شریک زندگی پشیمان باشند.
هر دو این حالت ها همچون سمی مهلک می تواند بنیان زندگی مشترک را فروبپاشد در حالت اول طرف مقابل با تصور این که همسرش کاری انجام نداده است و هر آنچه کرده وظیفه اش بوده، باعث جدایی و سردی عاطفی می شود و در حالت دوم، ابراز مدام نارضایتی از زندگی باعث کاهش اعتماد به نفس و ایجاد حس نفرت و خشم در فرد مقابل شده که گاه حتی ممکن است با تدابیر غیرمنطقی تری چون انتقام جویی، بی تفاوتی به همسر، خیانت و… جبران شود. به قول قدیمی ترها زنی گفته اند و مردی گفته اند! مرد زندگی و زن زندگی بودن، نقش اول هر مرد و زن در زندگی مشترک است، مواظب تداخل نقش ها باشیم و پایمان را فراتر از حریم فطری مان نگذاریم.
مشاوره بگیرید
گاهی مشکل عمیق است و بسادگی قابل برطرف کردن نیست، در این شرایط لازم است زوج در جلسات روان درمانی و خانواده درمانی شرکت کنند. بی شک با کمک یک متخصص می توانید به ریشه یابی مشکل پرداخته و با راهکارهای علمی تر و سازنده تری با مسئولیت گریزی همسرتان مقابله کنید.

@kargozaranekhoda