189 - نیازهای کودکان به بهداشت روانی دلخواه
نویسنده : زهرا رستگار
نیازهای کودکان به بهداشت روانی دلخواه پدر و مادر به آسانی می توانند نیازهای جسمی فرزندشان همچون غذای مقوّی، پوشاک گرم، به هنگام سردی هوا و وقت مناسب خواب آنان را تشخیص دهند. با این حال، ممکن است ضروریات روانی و عاطفی وی چندان آشکار نباشد. بهداشت روانی مطلوب، این امکان را به بچه […]
نیازهای کودکان به بهداشت روانی دلخواه
پدر و مادر به آسانی می توانند نیازهای جسمی فرزندشان همچون غذای مقوّی، پوشاک گرم، به هنگام سردی هوا و وقت مناسب خواب آنان را تشخیص دهند. با این حال، ممکن است ضروریات روانی و عاطفی وی چندان آشکار نباشد. بهداشت روانی مطلوب، این امکان را به بچه ها می دهد که به روشنی اندیشیده، از نظر اجتماعی رشد کنند و مهارت های جدیدی را فرا بگیرند. وانگهی، دوستان خوب و تمامی سخنان ترغیب آمیز بزرگسالان به آنان یاری می کند که اعتماد به خود و عزت نفس خویشتن را افزون ساخته و نگرش عاطفی سالمی نسبت به زندگی بیابند.
کودکان را بی قید و شرط دوست بداریدعشق، ایمنی و پذیرش باید در بطن خانواده جای گیرند. لازم است بچه ها بدانند که مهر و محبت شما به پیشرفت های آنان وابسته نیست. اشتباهها و یا شکست ها را باید پذیرفت و پیش بینی کرد. اعتماد به نفس در خانه ای رشد می کند که آکنده از عشق و محبتِ بی چون و چرا باشد. اعتماد و عزت نفس بچه ها را پرورشدهید آنان را تمجید کنید تشویق بچه ها به خاطر نخستین گام ها یا توانایی شان در فراگیری بازی های جدید، کمک می کند که تمایل آنها به پژوهیدن و کسب اطلاعات در مورد محیطِ پیرامونی شان گسترش یابد. بگذارید بچه ها به کند و کاو پرداخته و در جایی بازی کنند که از هر گونه خطری در امان باشند. غالبا با لبخند و صحبت، به ایشان اطمینان خاطر دهید. در فعالیت هایشان نقش فعال داشته باشید. توجه شما در ایجاد خویشتن باوری و احترام به نفس این گروه اثر دارد. اهداف واقع بینانه را در نظر بگیریدکودکان خردسال بدان گونه اهداف واقع گرایانه نیازمندند که آرزوهای آنان را با توانایی هایشان هماهنگ سازد. یاری شما به بچه های بزرگ تر سبب می شود تا بتوانند فعالیت هایی را برگزینند که قابلیت های خود را آزموده و اعتماد به خود را افزون سازند. روراست باشیدناکامی های خویش را از فرزندان تان پنهان نسازید. برای اینان مهم است که بدانند همه ما احتمالاً مرتکب اشتباه می شویم. دانستن این موضوع که بزرگسالان بی عیب و نقص نیستند، می تواند دلگرم کننده باشد. از سخنان طعن آمیز و نیشداربپرهیزید اگر بچه ای در بازی، بازنده شده و یا در آزمونی مردود شود، احساس او (اعم از پسر یا دختر) را در باره چنین رخدادی دریابید. امکان دارد بچه ها دلسرد شده و احتیاج به دلگرمی و قوّت قلب داشته باشند. بعدها که آماده و مشتاق شدند، با ایشان به صحبت نشسته و به آنها اطمینان خاطر دهید. بچه ها را ترغیب کنید که نه تنها نهایت تلاش خویش را به کار بندند، بلکه از روند امر هم لذت برند. آزمودن فعالیت های جدید، کار جمعی، عزت نفس و مهارت های نوین را به بچه ها می آموزد. وقتی برای بازی اختصاص دهیدبچه ها را به بازی تشویق کنید از نظر بچه ها، بازی فقط جنبه تفنن دارد. با این حال، وقت بازی برای رشد کودکان همان قدر اهمیت دارد که غذا و مراقبت صحیح، زمان بازی به آنان یاری می کند که سازنده بوده، قادر به مشکل گشایی شوند و خویشتن داری را یاد بگیرند. بازی نشاط آور و پرجنب و جوش که شامل دویدنِ توأم با فریادهای ترغیب آمیز است نه تنها تفریح و سرگرمی است که به بچه ها مدد می کند از حیث جسمی و روحی سالم باشند. کودکان احتیاج به همبازی دارندگاهی برای بچه ها مهم است که وقتی را با همسالان شان سپری سازند. اینان از طریق بازی با دیگران به نقاط ضعف و قدرت خویش پی می برند، حس تملک را در خود می پرورانند و می آموزند که چه سان با سایران سر کنند. به فکر باشید که برنامه های مفید برای بچه ها را توسط همسایگان، مراکز اجتماعی محلی، آموزشگاهها یا بوستان و بخش محلی تان در نظر بگیرید. پدر و مادر همبازی های خوبی هستندبه تفریحات و سرگرمی های بچه بپیوندید! بازی انحصاری یا رنگ آمیزی با وی فرصت مغتنمی برایتان فراهم می سازد که در بیان ایده ها مشارکت داشته و با همدیگر در وضعیت آرام و راحتی وقت گذرانی کنید. به قصد تفنن، بازی کنیدبرنده شدن به اندازه سرگرم گشتن و از تلاش، لذت بردن اهمیت ندارد. یکی از مهم ترین پرسش هایی که می شود از بچه ها کرد، این است که به جای «برنده شدی؟»، از او بپرسیم: «خوشت آمد؟». در جامعه هدفمند ما، بیشتر اوقات فقط به کامیابی و پیروزی اعتراف می کنیم. این نگرش ممکن است برای بچه هایی که سرگرم فراگیری و آزمایش فعالیت های تازه هستند، نومیدکننده و یأس آور باشد. مسئله پراهمیت تر برای ایشان این است که در کارها مشارکت جسته و خوش باشند. بر تماشای تلویزیون باید نظارت کردسعی کنید از تلویزیون به طور منظم به عنوان «پرستار بچه» استفاده ننمایید. در گزینشِ برنامه های تلویزیون برای بچه ها سختگیری کنید. امکان دارد برخی نمایش های تلویزیونی، آموزشی و نیز سرگرم کننده باشند. مدرسه باید مایه تفریح و سرگرمیباشد آغاز تحصیل، رخداد مهمی برای بچه ها شمرده می شود. «مدرسه بازی» ممکن است شیوه مثبتی باشد که آنان نگاه گذرا به دوران تحصیلی شان بیفکنند. سعی کنید نام بچه ها را در دوره پیش دبستانی یا برنامه های محلیِ مشابه که امکانِ بودن با بچه های دیگر و یافتن دوستان جدید را به دست می دهد، فراهم سازد. در ضمن بچه ها می توانند اصول اولیه تحصیلی و همچنین تصمیم گیری و از پسِ مشکلات برآمدن را بیاموزند. رهنمود مناسب و نظم و انضباطآموزنده را برقرار کنید لازم است که بچه ها فرصتی برای بررسی و کسب تدریجی مهارت ها در اختیار داشته باشند. همچنین آنان باید بدانند که بعضی رفتارها نامعقول بوده و مسئول پیامدهای اعمال شان هستند. کودکان، به عنوان اعضای خانواده، باید اصول و قواعد واحد خانوادگی را فرا گیرند. راهنمایی و انضباطی که برایشان در نظر گرفته می شود، باید منطقی و استوار باشد. ایشان این نوع مهارت های اجتماعی و قواعد رفتاری را به مدرسه و سرانجام به محل کارشان منتقل می سازند. توصیه هایی پیرامون راهنمایی و نظم وانضباط در مقابل توقعات و انتظارات خویش، ثابت قدم و در عین حال مهربان و واقع بین باشید. رشد بچه ها به عشق و محبت و تشویق شما بستگی دارد. سرمشق خوبی باشیدشما نمی توانید از بچه خود انتظار خویشتن داری و انضباط فردی داشته باشید مگر اینکه خودتان این رفتار را در پیش بگیرید. نه از بچه بلکه از رفتار، خرده بگیریدبه جای گفتن «تو پسر یا دختر بدی هستی»، بهتر است بگوییم: «کار بدی کردی.» از نق زدن، تهدید و رشوه دهیخودداری ورزید بچه ها می آموزند که غُر نزنند و تهدید و رشوه در این مورد ندرتا مؤثر است. برای بچه ها دلیل بیاورید که «چرا» آنها را تحت انضباط در می آورید و پیامدهای بالقوه کنش هایشان چه سان ممکن است باشد. در باره احساسات تان سخن بگوییدهمه ما گه گاه خشمگین می گردیم. چنانچه «از کوره در می روید»، حتما راجع به آنچه که روی داده است و علت عصبانیت تان صحبت کنید. اگر اشتباه کردید، پوزش بخواهید. به یاد بسپارید که هدف، مهار کردن و زیر نظر گرفتن بچه نیست، بلکه منظور این است که وی (اعم از دختر و پسر) خویشتن داری را فرا گیرد. خانه ای امن و مطمئن فراهم کنیدطبیعی است که گاه بچه ها می ترسند. هر کسی در دوره ای از زندگانی اش بیمناک می گردد. هراس و دلمشغولی (نگرانی) از تجربیاتی ناشی می شوند که ما از درک شان عاجزیم. در صورتی که کودکان تان دچار بیم و وحشت پایدار شده و در رفتار و کردارشان تأثیر گذارد، نخستین گام، یافتن عوامل ترساننده است. با محبت، بردبار و اطمینان بخش باشید. به خاطر بسپارید که امکان دارد ترس برای کودک جنبه بسیار واقعی داشته باشد. نشانه های بیم و هراسشیوه گری (رفتار) عصبی، کم رویی، عزلت گزینی و رفتار پرخاشگرانه احتمالاً علایم ترس های دوران کودکی است. دگرگونی در تغذیه بهنجار و انگاره ها (الگوها)ی خواب ممکن است نشانگر هراس ناسالم باشد. بچه هایی که «خود را به مریضی می زنند» یا مرتبا احساس نگرانی می کنند، احتمالاً مشکلاتی دارند که نیاز به توجه دارند. شاید بچه ها نخواهند پس از اوقاتی که به خاطر تعطیلی یا بیماری در منزل می مانند، به مدرسه بروند. زمانِ یاری جوییاگر بچه ای دچار مشکلات عاطفی یا رفتاری شود، پدر و مادر و اعضای خانواده معمولاً اولین نفراتی هستند که بدان پی می برند. مشاهدات مربیان و سایر مراقبان ممکن است شما را وادار سازد که به یاری فرزندتان بشتابید. چنانچه احساس مشکلی می کنید یا پرسش هایی دارید، با پزشک متخصص اطفال مشورت کرده و یا با کارشناس بهداشت روانی تماس بگیرید. نشانه های هشداردهنده اختلال روانیو عاطفی کودک علامت های زیر احتمالاً نمایانگر نیاز به امداد حرفه ای یا ارزشیابی می باشند: افت تحصیلی نمرات ضعیف، به رغم کوشش های متمادی دلواپسی و اضطراب مدام خودداری مکرر از رفتن به مدرسه یا شرکت در فعالیت های معمولی بچه ها بیش فعالی یا ناآرامی کابوس های پیاپی نافرمانی یا پرخاشگری پی در پی قشقرق مداوم افسردگی، اندوه یا زودآزاری (تحریک پذیری) محل یاری جوییاطلاعات و دانستنی های مربوط به خدمات بچه ها را می شود از مکان های زیر به دست آورد: مؤسسات بهداشت روانی، خط بحران (تلفن مستقیم) و کتابخانه ها سایر کارشناسان همچون متخصص امراض کودکان یا مشاور مدرسه دیگر خانواده های محل سکونت سازمان های وابسته به شبکه خانوادگی مراقبت روانپزشکی محلی گروههای بحران و امدادرسان آموزش یا خدمات خاص آموزشی مراکز مربوط به منابع مالی خانواده و گروه پشتیبان خدمات بهداشتی گروهها و مؤسسات حفاظت و حمایت خودیاری و گروههای پشتیبان بهداشت جسمی و روانی کودک هر دواهمیت دارند اصول اولیه بهداشت جسمانی مطلوب کودک: مواد غذایی مقوی سرپناه مناسب و خواب کافی ورزش ایمن سازی محیط زندگی سالم مبانی بهداشت روانی مطلوب بچه: خانواده مهربان و دلسوز داشتن وقت برای گفتگو با افراد خانواده فرصت، جهت بازی با سایر بچه ها معلمان امیدبخش و دلگرم کننده و مراقبان یار و مددکار محیط زندگی امن و مطمئن راهنمایی و نظم و انضباط مناسب |
