انـزال زودرس يكي از متداول ترین نـارسایی های جنسی در مردان می باشد و ممكن است برای هر مردی در بعضی مراحل زندگی رخ دهد. انـزال زودرس بـه انـزالی غیر قابل کنترل گفته می شود که قـبـل از نـزدیـکـی و انـجـام رابطه ی جنسی و یا مدت زمان بسـیـار کـمـی پـس از آن بـا میزان تحریک کم و خلاف میل فـرد انـجـام گیـرد. زود انزالي آسيبي است که در روابط ميان همسران بروز مي کند. ایـن مسئـلـه مـی تـواند بـاعث نارضایتی جـنسـی در هـر دو طــرف شـده و اضـطـراب نـاشـی از ایـن مشـکـل را بیشـتـر کنـد.
شيوع اين اختلال طبق گزارش مركز مشاوره بين المللي جنسي و اختلال كاركرد نعوظ ICSED (International consultation on Sex and Erectile dysfunction) ـ در سال 2003 ميلادي 35ـ25% مراجعين مرد به كلينيك مشكلات و درمانهاي جنسي و 30% مردان50ـ 18 سال را شامل مي شود.
برخي مطالعات ديگر شيوع اختلال را حدود 40 ـ 35% مرداني كه به خاطر اختلالات جنسي درمان مي شوند، گزارش مي كنند اين اختلال در مردان تحصيلكرده بيشتر از افراد ديگر است، شايد دليل آن دغدغه اين افراد در مورد رضايت و ارضاء شريك جنسي خود باشد، اما اينكه چرا وقوع اين اختلال (تكرار آن) افزايش يافته دقيقا روشن نيست.
***تعاریف
از نظر علم روانشناسي: انزالي كه بر خلاف ميل شخص و بدون كنترل او انجام مي گیرد را انزال زودرس گويند كه بر طبق آن فرد از زمان انزال و كيفيت رابطه ناراضي است و اين نارضايتي ميتواند يك طرفه يا دو طرفه باشد، به طوريكه حتي اگر شريك جنسي فرد از زمان انزال ناراضي باشد، انزال را زودرس گويند. (مثلا اگر مرد در ۸ دقيقه ارضاء مي شود و زن در ۱۰ دقيقه، انزال را زودرس گويند اما اگر مرد در ۲۰ دقيقه ارضاء شود و زن در ۱۰ دقيقه، مورد را مربوط به انزال زودرس نمي دانند)
از نظر علم پزشكي: انزال كمتر از سه دقيقه كه بدون كنترل شخص انجام گيرد را انزال زودرس گويند.
تعريف «ويليام ماسترز» و «ويرجينيا جانسون»: در تعريف واحد زناشويي، اختلال انزال يك مرد را زماني كه وي فاقد كنترل انزال به مدت لازم در زمان دخول براي ارضاي شريك جنسي حداقل نيمي از موارد باشد، محسوب مي كنند. البته در صورتي كه زن قادر به پاسخ ارضاء جنسي باشد.
سازمان بهداشت جهانی در سال 2003 ميلادي: انزال زودرس را وقوع دائم يا مكرر انزال با تحريك مختصر قبل از زمان مورد انتظار فرد، بدون كنترل ارادي كه موجب آزار و رنچ رواني فرد و شريك جنسي او شود تعريف مي كند.
انجمن متخصصين مجاري ادرار در آمريكا (AUA) در سال 2004 ميلادي: این اختلال را به انزالی كه زودتر از زمان مطلوب، قبل يا بعد از دخول كه منجر به رنج رواني در يك يا هر دو شريك جنسي شود، تعريف كرده است.
تعریفی از یکی دیگر از مراجع رسمی علمی: اختلال انزال زودرس: ناتواني در به تأخير انداختن انزال به حدي كه قادر به كسب لذت در رابطه جنسي نبوده و به اشكال زير تظاهر مي كند:
1ـ بروز انزال قبل يا بسيار سريع بعد از شروع دخول.
2ـ بروز انزال در غياب نعوظ كافي كه دخول را ميسر سازد.
پس كارشناسان در صورتي زودانزالي را يك اختلال تلقي مي كنند كه:
1- كمتر از 3 دقيقه طول بكشد.
2- فاصله بين دو آميزش طولاني نباشد که منجر به ذخيره شدن توان جنسي بالا شود.
3- از زمان ازدواج و عروسي، بيش از 6 تا 9 ماه گذشته باشد.
4- مدت محرومیت ارتباط جنسی، زیاد نباشد.
پر واضح است که در غير اين صورت بيماري تلقي نشده و موجب نگراني نيست. البته عوامل تأثير گذاربر مدت تداوم فاز تهييج (excitement phase) مانند سن، شريك جنسي، تكرار و تداوم دخول بايد در نظر گرفته شود.
***روش تشخیص
از نظر تشخيصي به دو صورت:
1. تست باليني (Objective test)
2. گزارش فردي (Subjective test)
يعني شخص احساس ناراحتي، رنج رواني، آزار در خود يا شريك جنسي يا هر دو مورد را گزارش مي كند. از اختلال در رضايت و ارضاء رواني – جنسي خود يا شريك جنسي شكايت مي كند… دريك رابطه پيشرونده زوج، شريك جنسي نقش وتاثيرمهمي دراين مقوله بازي مي كند. ازدواجي كه استرس آور باشد، شرايط را بدتر مي كند.
متخصص و پزشک مربوطه، سابقه ی جنسی و پزشکی شما را بررسی خواهد کرد و آزمایشات کلی را انجام خواهد داد. ممکن است پزشک بخواهد با همسر شما نیز صحبت کند، چون انزال زودرس ممکن است دلایل بسیاری داشته باشد. پزشک مربوطه آزمایشات لازم را انجام می دهد تا مشکلات پزشکی فرد را بررسی کند.
***عوامل
اکثر موارد انزال زودرس فاقد عامل یا دلیل خاص است. با بالاتر رفتن تجربه ی جنسی و سن، مردها یاد می گیرند که ارگاسم خود را به تاخیر بیندازند. انزال زودرس ممکن است با یک شریک جنسی جدید و در موقعیت های خاص اتفاق بیفتد، یا اینکه مدت زمانی طولانی باشد که فرد ارگاسم نشده باشد. عوامل روانی مثل اضطراب، احساس گناه، یا افسردگی نیز ممکن است منجر به انزال زودرس شوند. در برخی موارد، انزال زودرس ممکن است به خاطر عوامل پزشکی مثل مشکلات هورمونی، آسیب های جسمی و یا عوارض جانبی بعضی داروها باشد.
بسياري از مواقع ناشي از ضعف جسماني و روانی حاصل از افراط در خود ارضايي قبل از ازدواج و يا عدم آمادگي جنسي در زمان ملاعبه یا مقاربت با همسر است. ضعف نیروی ماسکه، زیادی میل به نزدیکی، تندی منی و یا زیادی منی نیز می تواند از عوامل این مسأله باشد.
بعضي از تحقيقات مردان را به دو دسته تقسيم كرده است:
1ـ افرادي كه از نظر فيزيولوژيك مستعد به اوج رسيدن سريع به خاطر كوتاه بودن زمان نهفتگي عصبي هستند.
2ـ افرادي كه به دليل رفتاري يا رواني شرطي شده اند. اشكال در كنترل انزال اغلب همراه با اضطراب در مورد عمل جنسي يا ترس ناخودآگاه در مورد واژن يا شرايط فرهنگي منفي در مورد رابطه جنسي است. مقاربت با فواحش، سكس در اماكن نامناسب مثلا در ماشين و.. كه توام با ترس از رسوايي باشد باعث مي شود كه فرد سريعتر طلب انزال كند و در صورت تداوم از نظر روانشناسي شرطي شده وبه آن خو بگيرد. مشاهده فيلمها و عكسهاي محرك و مطالعه داستانهاي پورنوگرافي (هرزه نگاري) كه معمولا پس از آن خود ارضايي صورت مي گيرد نيز در ايجاد اين حالت موثر است. ضعف قواي بدني نیز در ايجاد اين حالت موثر است.
الف) تئوريهاي روانشناختي :
1ـ تجربه جنسي اوليه
ــ اضطراب آور و تعجيل كننده باشد.
ــ شخص به انزال زودرس و سريع شرطي شده باشد.
2ـ اضطراب
سيستم عصبي خودكار سمپاتيك را فعال مي كند و نيز آستانه انزال را پايين مي آورد.
3ـ از نظر تئوريهاي روان پويايي (سايكوديناميك):
ـ حل نشدن و باقي ماندن تعارضات خودشيفتگي كودكي كه شخص را از ايجاد رابطه جنسي، ارضاء شريك جنسي و تشريك مساعي در رابطه عشق ورزي ناتوان مي سازد...
ـ تشديد يافتن اهميت آلت تناسلي مردانه به حدي كه يك مرد به خاطر اشتغال فكري در مورد اهميت، كوچكي، بزرگي، كارآيي، قدرت و توان ... آلت تناسلي خود قادر به رابطه و كاركرد سالم و لازم جنسي نمي باشد.
ب) تئوريهاي ارگانيك (جسمي) :
1ـ بيش حساسيتي آلت تناسلي (Penile hypersensitivity):
كه موجب كوچكترين يا سطحي ترين تحريك و تماس با آلت تناسلي موجب پاسخ دهي شديد و سريع سيكل كاركرد جنسي در يك مرد شود و شخص بسرعت و قبل از زمان دلخواه خود به نعوظ كوتاه و انزال زودرس برسد.
2ـ پاسخ انزالي بيش تهييج (Hyperexcitabal ejaculatory response):
يعني در فاز سوم يك چرخه (سيكل) كاركرد جنسي ميزان پاسخ دهي انزالي يك مرد بشدت و بسرعت بالا و منجر به بيش تهييجي و بيش پاسخي به تحريك معمول گردد.
3ـ اختلال (افزايش ـ كاهش ـ يا عدم توازن) در سيستم رسپتور (5HTهيدروكسي تريپتامين).
در يك مطالعه ای که بر روی یک دسته از مردان دچار مشکل انزال زودرس انجام شده مشخص شده كه 5/13% اين افراد معتقد بودند كه اين مسئله تأثيري بر زندگي زناشويي آنها نداشته، 4/36% تاثير اندك بوده و 50% موارد تاثير متوسط تا بالايي داشته است.
***درمان
زود انزالي در اصل مشكل يا بيماري محسوب نمي شود و مي توان گفت كه اين وسواس فكري افراد و اضطراب آنها از داشتن يك رابطه با كيفيت است كه منجر بروز اين امر مي شود، لذا كاهش اضطراب و حفظ آرامش در كنار كنترل بدن و احساسات با تمرين بيشتر بهترين راه كار براي پيشگيري و درمان اين مشكل اند.
همانطور که گفتیم اگر عوارضی همچون خود ارضایی و یا عدم آمادگی جنسی در انسان ها وجود نداشته باشد به صورت طبیعی زود انزالی وجود نخواهد داشت ودر صورت ابتلا به عادت خود ارضایی با ترک این عادت مشکل حل خواهد شد و در صورت عدم آمادگی جنسی نیز راه کار هایی متناسب بااین مشکل وجود دارد.
اختلال انزال زودرس اگر مورد درمان قرار نگیرد ممکن است در طول زمان منجر به سوار شدن اختلالات رواني ديگر از جمله اختلالات اضطرابي، افسردگي، اختلالات تطابقي، افت كارآيي، سوء مصرف مواد و داروهاي روانگردان، در مورد فرد ممكن است شود. پس باید به جدیت بدنبال رفع این مشکل بود.