* والدین با گفتن «متشکرم» به کودک و به یکدیگر، آن را الگو سازی می‌کنند.
"لطفاً" و "متشكرم" كلمات خوب ديگري هستند كه والدين دوست دارند از بچه هايشان بشوند. وقتي مي خواهيد از كودكتان بخواهيد براي ناهار به آشپزخانه بيايد، كلمات زيبايي را اضافه كنيد كه دوست داريد كودكتان آنها رابه كار برد: "دختر عزيزم، لطفاً براي ناهار بيا". وقتي با خوشحالي سر و كله اش پيدا شد به او بگوييد"متشكرم كه خيلي زود آمدي". اين الگوسازي به او كمك خواهد كرد تا اين آداب برايش به عادتي تبديل شود، و البته وقتي چنين كلماتي را از او شنيديد، تحسينش نماييد.
گفتن "متشكرم" كمي ديرتر از "لطفاً" شروع مي شود، اما معمولاً در سن 4 يا 5 سالگي كودك شما از اين كلمات استفاده خواهد كرد.
خوب است كه با ملايمت به او خاطر نشان كنيد كه وقتي چيزي را مودبانه درخواست كند، ديگران با احتمال بيشتري به خواسته او تن مي دهند و اين كار خوشايندي است – و اينكه اگر از مردم به خاطر لطفي كه مي كنند تشكر و قدرداني نمايد، احساس خوبي نسبت به او پيدا مي كنند.
آموزش آداب معاشرت به کودکان متناسب با سن آنها
درست وقتی که فکر می کنید در تربیت فرزند تان سنگ تمام گذاشته اید، فرزندتان با یک رفتار عجیب و غریب در جمع، شما را متعجب و ناراحت می کند. در این لحظه همچنان که از رفتار فرزندتان شرمنده اید، با خودتان فکر می کنید کجای کار را اشتباه کرده اید که اینطور شد. شاید آموزشتان را یا خیلی زود شروع کرده باشید و شاید هم دیر. بهتر است بدانید آموزش هر نوع رفتاری سن و سال خاصی را می طلبد. با هم برخی از رفتارهای مناسب هر سن را مرور می کنیم.
● یک تا ۲ سـال
وقتی کودک تان به حدود ۱۸ ماهگی می رسد با برخی معاشرت ها و تاییدهای اجتماعی آشنا می شود. این، درست زمانی است که می توانید به کودک بیاموزید به احساسات دیگران توجه نشان دهد.
پیشنهادهای من
▪️ سلام و خداحافظی کردن را بیاموزید:
حتما نباید کوچولویتان زبان باز کرده باشد تا به او سلام و خداحافظی را یاد دهید. شما می توانید به او بیاموزید که قبل از صحبت کردن با دست سلام و خداحافظی کند. این اولین قدم در آموزش معاشرت با دیگران است. کار جالب دیگری که می توانید انجام دهید این است که هر صبح را با گفتن «صبح به خیر» شروع کنید.
▪️ در حال خوردن راه نروید
اگر می خواهید کودک تان کل خانه را با میوه ای که در دست دارد نوچ نکند، باید به او یاد دهید فقط در حالی که روی صندلی اش نشسته، می تواند بخورد. یادتان باشد برای چنین آموزشی خود شما هم باید همین کار را انجام دهید. درست است که بچه ها در این سن نمی توانند زیاد بنشینند اما ۱۰ تا ۱۵ دقیقه نشستن روی صندلی به آنها درس صبر می دهد. اگر دیدید فرزندتان غذایش را به این طرف و آن طرف پرتاب می کند، به او یادآوری کنید این مسئله تبعاتی به همراه دارد. می توانید بگویید «اگر این کار رو تکرار کنی، از خوراکی خوشمزه ای که عصر می خواستم بهت بدم، خبری نیست.»
▪️ قدرت کلمات را فراموش نکنید
بدون شک کودک شما در این سن معنای عبارت هایی مانند «خواهش می کنم» و «متشکرم» را درست نمی داند اما شما باید از همین حالا این عادت ها را در او ایجاد کنید. یکی از کارهای هیجان انگیزی که می توانید انجام دهید این است که مثلا برای «خواهش می کنم» دست هایتان را روی قلب تان به صورت دایره وار بکشید و برای «متشکرم» دست هایتان را روی لب هایتان بگذارید و به سمت فردی که می خواهید از او تشکر کنید دراز کنید.
● ۳ تا ۴ سـال
در این سن می توانید دوره ابتدایی مهارت های مودبانه را برای کوچولویتان شروع کنید. آنها در این سن می خواهند ادای بزرگ ترها را درآورند بنابراین برای تعلیم اینگونه رفتارها پذیرش بیشتری دارند.
پیشنهادهای من
▪️ اصول اولیه را یاد دهید
تقریبا تا ۳ سالگی کوچولوی شما می تواند با قاشق و چنگال غذا بخورد. خب، همین جا کار اصلی شما شروع می شود. می توانید برخی اصول را از همین حالا ملکه ذهن او کنید، مثلا اینکه «از دستمال استفاده کن نه از آستینت»، «با دهان پر صحبت نکن»، «درست بنشین.» یادتان باشد همه این رفتارها را یکدفعه از او نخواهید و هر بار روی یکی، دو رفتار تمرکز کنید تا به آنها عادت کند.
▪️ جمله ها را بیشتر کنید!
این سن طلایی را از دست ندهید و سعی کنید از جملات بیشتری استفاده کنید، مثلا اینکه «میشه یه خواهشی کنم!» همچنین می توانید انواع عذرخواهی و تشکر را به او یاد دهید. وقتی او را به تولد می برید به او بیاموزید از بچه هایی که با او همبازی شدند، تشکر کرده و از میزبان برای تهیه غذاهای خوشمزه قدردانی کند.
▪️ مهربانی یادتان نرود
وقتی صحبت از مهربانی می شود تنها به این معنا نیست که از کلمات محبت آمیز استفاده کنید. کودک شما باید یاد بگیرد در برخورد با دیگران چه کار کند. با او صحبت کنید تا کم کم یاد بگیرید از چه کلماتی باید استفاده کند.
● ۵ تا ۶ سـال
حالا که بچه ها برخی از رفتارهای مودبانه را یاد گرفتند، می خواهند مدام آنها را به رخ بکشند اما زود حوصله شان سر می رود و وقتی طاقت شان طاق می شود، بی خیال می شوند.
پیشنهادهای من
▪️ به زبان بچگانه حرف نزنید
هیچگاه جایگاه و سن تان را فراموش نکنید و زمانی که می خواهید با آنها حرف بزنید یا جواب پرسش شان را بدهید براساس سن تان رفتار کنید.
▪️ نوبت را رعایت کنید
درست است که بچه های ۶ ۵ ساله تاحدودی یاد گرفته اند صبر کنند تا نوبت صحبت کردنشان برسد اما خب به اقتضای بچه بودن گاهی یادشان می رود. برای این مواقع می توانید از کلمات رمز یا نشانه هایی برای یادآوری استفاده کنید. وقتی با صبوری تحمل کرد و حرف نزد خیلی سریع به او توجه کنید. یادتان باشد کودکان در این سن بیشتر از ۵ دقیقه نمی توانند صبر کنند.
▪️ تمرین یادتان نرود
علاوه بر اینکه ممکن است شما فرزندتان را با بقیه مقایسه کنید، خود بچه ها هم در این سن خودشان را با دیگران مقایسه می کنند بنابراین می توانید از این راه رفتارهای مودبانه بیشتری را با او تمرین کنید.
● ۸- ۷ سـال
حالا بچه ها بزرگ تر شده اند و ظرفیت شان بالا رفته است، بنابراین می توانید سطح توقعات تان را بالا ببرید
پیشنهادهای من
بگذارید تلفن را جواب دهد: از آنجا که این روزها بیشتر از موبایل استفاده می شود شاید بچه ها کمتر با آداب تلفن صحبت کردن آشنا باشند. باید به او یاد دهید وقتی تلفن را برمی دارد، سلام کند و اگر شما نمی توانستید جواب دهید به او یاد دهید، بگوید: «ببخشید به مادرم بگم کی زنگ زده بود؟» یا «ببخشید می تونین پیغام بذارین؟»
▪️ از بازی غافل نشوید
کارت جایزه
فهرستی از رفتارهای خوب را در یک جدول تهیه کنید؛ انداختن دستمال سفره روی پا، استفاده از قاشق و چنگال، با دهان بسته غذا خوردن، با دهان پر صحبت نکردن. وقتی کودک یکی از این رفتارها را هنگام خوردن غذا انجام داد به او یک کارت بدهید. هر چه تعداد این کارت ها بیشتر شد، جایزه می گیرد.
▪️ تعطیلی یادتان نرود
به کودک قول دهید اگر برای چند روز پشت سر هم رفتار مناسبی انجام داد یک روز را تعطیل اعلام می کنید. او می تواند روی میز لم دهد یا با دهان پر صحبت کند یا حتی با دستش غذا بخورد. به این ترتیب او می فهمد که داشتن ادب چقدر مهم است.
▪️ مهمانی خیالی
یک بار میز را برای یک شام خیالی با وسایل پلاستیکی اسباب بازی بچینید. چراغ ها را خاموش کنید و روی میز شمع بگذارید و یک مهمانی خیالی ترتیب دهید. بچه ها از این کار خوش شان می آید.
▪️ تشکر کردن را تمرین کنید
بچه ها همیشه کادوهایی برای تولد یا عیدی از والدین و دوستان می گیرند. هدیه هرچه باشد نباید اگر و اما داشته باشد. به او یاد دهید همان لحظه تشکر کند و آن را به روز یا هفته بعد موکول نکنید؛ هرچه زودتر بهتر. به فرزندتان کمک کنید یک پیغام تشکر بنویسد و آن را با نقاشی تزئین کند. وسایل خانه را بردارید و کادو کنید و به فرزندتان بگویید که آنها را باز کند و درباره آنها هر چیزی که به ذهنش می رسد، بگوید. چیزی مثل اینکه «مرسی برای این بسته دستمال کاغذی. این رنگ مورد علاقه من است.»