برخي از كودكان عادت بد گاز گرفتن دارند و اين رفتار والدين آنها را آزرده مي كند. جلوگيري از ادامه اين رفتار در كودك بسيار مهم است زيرا اگر اين رفتار در اين دوران كنترل نشود بعدها كودك و خانواده او را با مشكلات جدي تري روبه رو خواهد ساخت. والدين براي مقابله با اين رفتار در كودك بايد نكاتي را رعايت كنند.
● علت يابي
هنگام گاز گرفتن كودك، والدين بايد علت اين تغيير رفتار را در كودك پيدا كنند. عصبانيت، ناتواني و . . . مي توانند از جمله اين علل باشند.
● آرامش
والدين بايد آرامش خود را حفظ كرده و عكس العمل شديدي در برابر اين رفتار كودك از خود نشان ندهند.
● آگاهي دادن به كودك
اگر چه كودكان در اين سنين هنوز قادر نيستند صحبت كنند، ولي مفهوم درد را متوجه مي شوند و مفهوم علت و معلول را درك مي كنند. پدر و مادر نيز بايد با صدايي آرام و قاطع به كودك بگويند كه اين عمل او باعث آسيب و ناراحتي ديگران مي شود.
● آموزش
به مرور با رشد كودك والدين بايد لغاتي را به كودك آموزش دهند كه بتواند احساساتش را در قالب آن لغات بيان كند و اگر كودك قادر به سخن گفتن نيست به او بياموزند با علائم احساس ناراحتي، درد و . . . خود را به ديگران نشان دهد.
● فراهم آوردن شرايط
اگر كودك در شرايط خاص كنترل خود را از دست داده و اقدام به گاز گرفتن مي كند، والدين بايد او را از اين شرايط دور نگه داشته و به مرور او را آماده رويارويي با اين شرايط كنند.
● تعريف از كودك
والدين علاوه بر اين كه بايد كودك را متوجه رفتار اشتباهش كنند، نبايد تعريف و تمجيد از او را نيز فراموش كنند. توجه به رفتار مثبت كودك و دادن هديه و تشويق او در حفظ رفتار مثبت و عكس العمل صحيح از جانب او مؤثر خواهد بود.
بيشتر كودكان كوچكتر از 3 سال اطرافيان خود را حداقل يك مرتبه گاز ميگيرند. بيشتر همين كودكان اين عادت خود را به خودي خود از دست ميدهند. اما اگر اين عادت بعد از سن 3 سالگي هنوز ادامه يابد و مرتبا تكرار شود نياز به توجه و درمان دارد.
گاز گرفتن هميشه عمدي و آگاهانه نيست و به ندرت ممكن است باعث آسيب جدي به ديگران شود و يا بيانگر خطر جدي باشد.
چرا كودكان گاز ميگيرند؟
دليل كودكان براي اين كار متفاوت است و اين وابسته به سن آنها ميباشد.
- كودكان بين سنين 5 تا 7 ماه: كودكان در اين سن اطرافيان خود را گاز ميگيرند به خصوص اگر احساس ناراحتي در اطراف دهان خود داشته باشند وي ا گر به دليل دندان در آوردن دچار درد باشند. در اين حالت اغلب پرستار خود يا مادر را در هنگام شيردهي گاز ميگيرند. خبر خوب اينكه در چنين مواقعي به محض ديدن و يا شنيدن عكس العمل اطرافيان ياد ميگيرند كه ديگر گاز نگيرند.
- كودكان بين سنين 8 تا 14 ماهگي: اين كودكان معمولا اطرافيان خود را گاز ميگيرند تا هيجان خود را بروز دهند. در اين حالت بيشتر پرستار و يا كودكان ديگر در اطراف خود را هدف قرار ميدهند كه البته با شنيدن كلمه "نه" از اين كار دست ميكشند.
- كودكان بين سنين 15 تا 36 ماهگي: كودكاني كه در اين فاصله سني گاز ميگيرند اغلب به دليل عصبانيت و يا تنها به خاطر داشتن قدرت كنترل ديگران اين كار را انجام ميدهند. در اين سن اغلب كودكان ديگر را گاز ميگيرند و كمتر پرستار مورد هدف قرار ميگيرد. كودكان دراين سن بعد از آموزش ياد ميگيرند كه اين رفتار صحيح و مورد قبولي نيست.
- بعد از سه سالگي: كودكان هنگامي كه احساس ضعف و يا ترس كنند گاز ميگيرند. مثلا موقعي كه در جنگ و جدالي بازنده شوند و يا زماني كه از اسيب و ازار ديگران بترسند.كودكاني كه در اين سن به طور مرتب ديگران را گاز ميگيرند نياز به توجه و درمان دارند. اين نوع گاز گرفتن در اين سن ميتواند دال بر داشتن مشكل در بروز احساسات كودك باشد و يا عدم توانايي در كنترل خويشتن.
گاز گرفتن در شرايط مختلف اتفاق ميافتد، به خصوص زماني كه كودكان دور همديگر جمع باشند. در امريكا بزرگترين مشكل مراكز مراقبت از كودك ناشي از همين عادت ناپسند آنها است. اغلب مواقع ميتوان با كمك به كودك در بروز احساساتش به طور صحيح مانع از اين رفتار ناخوشايند وي شد. البته كودكاني كه به طور مداوم اين حركت را انجام ميدهند نياز به مراقبت ويژه دارند و بهتر است كه دورتر از كودكان ديگر مورد مراقبت واقع شوند.
گاز گرفتن در كودكان بعدها معمولا منجر به مشكلات رفتاري نمي شود. اما كودكاني كه مرتب گاز ميگيرند و يا ساير رفتارهاي خشونت آميز را از خود نشان ميدهند و به خصوص زماني كه بزرگتر از 3 سال هستند ممكن است دچار مشكلات عاطفي و يا باليني باشند كه نياز به درمان ويژه دارد.
تا 18 ماهه
وقتي در حال بازي با كودكتان هستيد ناگهان كودك دستتان را گاز مي گيرد. چه بايد كرد؟
آنچه نبايد انجام دهيد.