سرسختی و لجبازی و استقلال طلب پسر 16 ساله

Question

سلام پسر ۱۶ ساله ای دارم که واقعا بچهی سختی متاسفانه درس از امسال گفته مدرسه نمیرم فقط جلو ما جبهه میگیره هرچی میگه ما باید به حرفش گوش کنیم تا به حرفشم نکنیم میکه میرم جای کار میکتم خرج خودم در میارم زیر بار منت شما نمیرم من جای که برا زندگی هستیم خانه شب خاب هست که اجاره میدن چندتا از دوستاشم رفتن هم جا خاب میدن هم حقوق خوببه باباش گفته اگر گوشی اپل نخری میرم دیگه نمیام زمانی که مدرسه میرفت مدیر مدرسه میگفت این خیلی بچه سر سختی حالا به ما مهلت داده تا دوروز دیگه اگر نخرید میرم مندم چکارکنم
متاسفانه از باباش ترس نداره

Answer 1

ویژگیهای نوجوان

در دوره نوجوانی تمایلات جنسی افزایش می یابد؛ روحیه استقلال طلبی و بی اعتنایی به نظرات اطرافیان جلوه گر می شود؛ نوجوان آن کودک سر براه قبلی که تابع همه مقررات موجود در خانه بود، نیست؛ به خود حق می دهد تا در کارهای افراد خانواده دخالت کند و در مورد افکار و اعمال آنها اظهار نظر نماید؛ او دوست دارد در انتخاب لباس و دوست آزاد باشد؛ تخیّل او اوج می گیرد. او می خواهد گذشته و آینده را به هم مرتبط کند؛ نوجوان مواد اولیه تخیل خود را از خارج می گیرد و مطابق فکر و ذهن خود توصیف کرده و بال و پر می دهد، از این رو مشاهده می کنیم که بسیاری از آنها حالت رؤیاگونه و مبالغه آمیز دارند؛ نسبت به مسایل جنسی کنجکاو می شوند. او ثبات اخلاقی و رفتاری خود را از دست می دهد، او برای رشد اجتماعی خود، با هم سن و سالانش طرح دوستی می ریزد و نسبت به جنس مخالف تمایل پیدا می کند.

«نقش والدین در تأمین نیازهای روانی نوجوان»

پدر و مادر اولین کسانی هستند که شخصیت نوجوان را بنا می گذارند، و از آنجا که نوجوان به تفاهم با والدین نیازمند است باید به او کمک شود تا به استقلال همه جانبه برسد. از این رو خصوصیات رفتاری و گفتاری پدر و مادر به رشد اجتماعی و تکامل شخصیت نوجوان کمک می کند و او را برای حضور در صحنه های مختلف اجتماعی آماده می سازد.

در خانواده ای که پدر و مادر، مهربان، منطقی و آرام باشند و با آگاهی از نیازهای نوجوان به تربیت او اقدام کنند فرزندانی آرام، باهدف، سازگار و صالح خواهند داشت. برعکس خانواده ای که هر دو یا یکی از پدر و مادر با خشونت و تندی با فرزندان برخورد کنند فطرت سالم نوجوان را منحرف و آلوده کرده و دختر یا پسر را با سر در گمی روبه رو ساخته و او را نسبت به زندگی آینده خود ناامید و مأیوس خواهند کرد.

از ویژگیهای بارز و مثبت پدر و مادر مهربان می توان امور زیر را نام برد:

1ـ همدمی و گشاده رویی با فرزندان

اشتغال بیش از اندازه پدر یا مادر در خارج از منزل عامل فشار عصبی و بدرفتاری آنهاست. فرزندان خانواده بویژه دختران دوست دارند ساعتی را در کنار پدر و مادر خود بوده و محبتهای آنها روح خود را سیراب سازند. از این رو پدران و مادرانی که مرتب در مجالس میهمانی بوده و بیشتر وقت خود را در خارج از منزل و با دوستان خود می گذرانند به سعادتمندی و آرامش روحی فرزندان خود نمی اندیشند و در نتیجه زمینه فرار از خانه و انحراف آنها را فراهم می کنند همدمی والدین بویژه پدر در گرمی خانواده و ایجاد امید در فرزندان مؤثر است و آنها را در تحمل و پذیرش فراز و نشیبهای مختلف زندگی و تعهد به مقررات اجتماعی و عرفی یاری می دهد.

2ـ صبر و حوصله

بدون تردید یکی از رموز موفقیت مربیان و والدین در رسالت تربیتی آنها صبر و حوصله است. به طور طبیعی نوجوان و جوان در پرتو گسترش اندیشه خویش، به خود حق می دهد تا بعضی از رفتار و گفتار والدین را مورد انتقاد و سؤال قرار دهد و در اینجاست که پدر و مادر باید با صبر و حوصله به حرف آنها گوش دهند و با پاسخ صحیح و منطقی و با درایت مخصوص آنها را قانع کنند.

3ـ احترام در حضور دیگران

نوجوانان و جوانان دوست دارند که مورد احترام و اکرام دیگران باشند و از آن لذت می برند. به حساب آوردن نوجوان در میان جمع، در واقع آماده کردن او برای ورود به اجتماع است تا بتواند موقعیت فرهنگی و اجتماعی خود را بازیابد و در ایفای مسؤولیت آینده خود حساب شده تر گام بردارد. او با مشاهده احترام از سوی اطرافیان بر اعتماد به نفس و تقویت روانی خود می افزاید و با دلگرمی و نشاط بیشتری خود را مطیع مقررات و خواسته های آنها می سازد.

آموزش مذهبی به نوجوانان

در آموزش دینی به نوجوان باید این مسأله مورد توجه قرار گیرد که می خواهیم او را برای داشتن چه نوع تحلیل و تفسیری از زندگی آماده کنیم؟ از این رو باید هدفها مشخص و با یکدیگر هماهنگ و قابل اجرا باشند.

جهت یابی نیاز مذهبی نوجوان از طریق شیوه های رفتاری و گفتاری پدر و مادر صورت می گیرد و او در بسیاری از حرکات و رفتارهای فردی و اجتماعی خود از والدین تقلید می کند. از این رو پدر و مادر باید بدانند که اگر فرزندشان مذهبی باشد تا حدود زیادی، کنترلها و مراقبتهای آنها کاهش خواهد یافت.

شکل لباس پوشیدن و آرایشهای غیر معقول مادر در حضور فرزندان از بزرگترین آفات تربیتی نوجوان است زیرا آنها از زمانی که به بلوغ می رسند در همه زمینه ها از جمله مسایل مورد اشاره کنجکاو می شوند و به دنبال آگاهی از اسرار آن می روند، که اگر این کنجکاوی به واسطه رفتارهای پدر و مادر دامن زده شود و از حد طبیعی خود بیرون رود موجب انحراف نوجوان خواهد شد.

برای پای بندی منظم و جهت دار در اعمال و رفتار نوجوان باید در انتخاب شیوه های آموزشی والدین دقت شود. در بیان توحید و آثار آن، معاد و قیامت و لزوم پای بندی به آن و اجرای مقررات اجتماعی و بیان ثواب و گناه، بهشت و جهنم از قالبهای مورد قبول نوجوان و حتی صحنه های ساختگی فکر خود پدر و مادر استفاده کرد. به طور مثال در تبیین ثواب و پاداش اخروی و اینکه «مَن جاءَ بِالحَسَنَة فَلَهُ عَشْرُ أَمثالها»(3). هر کس عملی خوب انجام دهد ده برابر پاداش خواهد یافت، به نوجوان ده تومان داده و غیر مستقیم او را تشویق کنیم تا آن را به فقیر داده یا در راه خیر صرف کند و سپس به او صد تومان داده و معنای آیه فوق را برای او جا بیاندازیم. در کمک به مستمندان و قناعت به آنچه که خدا روزی بندگانش کرده است خود پدر و مادر پیشقدم باشند. در نماز اول وقت خواندن و ارتباطات معنوی و توجه به سالمندان و اطرافیان الگو باشند و آنها را یاری کنند.

پیامبر اکرم(ص) با مشاهده عده ای کودک فرمود:

وَیلٌ لأطفالِ آخِرِ الزَّمان مِنْ آبائِهِم، فَقیلَ: یا رَسُولَ اللّه ! مِنْ آبائِهِمُ المشرکین؟ فَقالَ: لا، مِنْ آبائِهِمُ الْمُؤْمنین، لا یُعَلِّمُونَهُمْ شَیْئا مِنَ الْفَرائِضِ، وَ اِذا تَعَلَّمُوا اَوْلادُهم مَنَعُوهُم وَ رَضُوا عَنْهُم بِعَرَضٍ یَسیرٍ مِنَ الدّنیا فَاَنَا مَنْهُم بَرئُ وَ هُمْ مِنّی بُرَآءِ.(4)

وای بر فرزندان آخرالزمان، به خاطر پدرانشان. عرض شد: ای رسول خدا! از پدران مشرک آنها؟ فرمود: نه، بلکه از پدران مسلمانشان که هیچ چیز از فرائض مذهبی را به آنان نمی آموزند، و اگر خود فرزندان پاره ای از مسایل دینی را فرا گیرند آنها را از این کار باز می دارند و تنها به این قانع هستند که فرزندانشان متاع ناچیزی از دنیا بدست آورند، من از این قبیل پدران بیزارم و آنان نیز از من بیزارند.