سلام
جویدن ناخن که معمولاً در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود، یک عادت اجباری دهانی و یکی از رفتارهای تکرارشونده است که موجب آسیب رساندن به ظاهر فرد یا هرگونه آسیب فیزیکی می‌شود. از دیگر این قبیل عادت‌ها می‌توان به کندن پوست (درماتیلومانیا)، کشیدن مو (تریکوتیلومانیا)، گاز گرفتن پوست (درماتوفاژیا)، و گرفتن بینی (هینوتیلکسومانیا) اشاره کرد. جویدن ناخن در پزشکی اونیکوفاژیا نام دارد. اکثر افرادی که دچار این عادت هستند، اینقدر ناخن‌هایشان را می‌جوند که ناخن‌ها به خون‌ریزی می‌افتند. نوک انگشتان این افراد همیشه قرمز و زخمی است و احتمال عفونی بودن آنها هم بسیار زیاد است. این افراد معمولاً دست‌هایشان را پنهان می‌کنند تا کسی ظاهر نامساعد ناخن‌های آنها را نبیند. این مسئله بر اعتماد‌به‌نفس آنها نیز تاثیر منفی دارد.
شیوع جویدن ناخن
جویدن ناخن عادتی است که معمولاً از اواخر کودکی آغاز می‌شود. بسیاری از کودکان این عادت را از سن خیلی پایین شروع می‌کنند. اما در اکثر موارد، این عادت در اواخر کودکی یا اوایل نوجوانی آغاز می‌شود. این عادت آنقدر شایع است که برخی تحقیقات نشان می‌دهد، بین 30 تا 33 درصد از کودکان گروه سنی 7 تا 10 سال به آن مبتلا هستند. جویدن ناخن فقط منحصر به کودکان نیست، بلکه نوجوانان، جوانان و حتی بسیاری از بزرگسالان نیز دچار این عادت هستند. بسیاری از کودکانی که با این عادت بزرگ می‌شوند، تا بزرگسالی و حتی سالخوردگی هم آن را با خود دارند. شیوع جویدن ناخن در نوجوانان 44 درصد و در جوانان 20 تا 30 درصد است. جالب توجه است که 5 درصد از افراد بزرگسال نیز به این عادت مبتلا هستند.
روانشناسی جویدن ناخن
بااینکه جویدن ناخن مثل کشیدن مو، گرفتن بینی و سایر رفتارهای تکرارشونده عادی بسیار شایع است اما معمولاً به درستی تشخیص داده نشده و درمان نمی‌شوند. تئوری‌های مختلفی درمورد جویدن ناخن وجود دارد که متداول‌ترین توضیح برای این عادت این است که نوعی روش تخلیه استرس می‌باشد.
برخی تئوری‌ها عنوان می‌کنند که این عادت با ژنتیک افراد مرتبط است درحالیکه تئوری‌های دیگر باور دارند که اختلالی وسواسی-جبری است. همچنین مشاهده شده است که برخی افراد از روی گرسنگی یا بی‌حوصلگی ناخن‌هایشان را می‌جوند. در برخی کودکان، جویدن ناخن با مکیدن شست دست مرتبط است اما لزوماً تمامی کودکانی که شست دست‌هایشان را می‌مکند، به جویدن ناخن هم روی نمی‌آورند. ازآنجاکه این عادات بعنوان رفتارهای تکرارشونده متمرکز بر بدن طبقه‌بندی می‌شوند، زیر‌گروه اختلالات وسواسی-جبری نیز می‌باشند. اما برخی متخصصین سلامتی بر این عقیده هستند که این عادات را نمی‌توان جزء اختلالات وسواسی-جبری تلقی کرد. بااینکه هنوز تحقیقات زیادی در این زمینه در دست انجام است، در‌اینجا به بررسی عوامل متداول تاثیرگذار بر روانشناسی عادت جویدن ناخن می‌پردازیم.
v ژنتیک: یکی از تئوری‌های مربوط به عادت جویدن ناخن این است که این عادت با ژنتیک فرد مرتبط است. اگر یکی از والدین این عادت را چه در زمان کودکی یا تاکنون داشته باشد، این احتمال وجود دارد که فرزند او هم دچار این عادت شود. این یعنی، احتمال ابتلا به عادت جویدن ناخن در این کودکان بیشتر است.
v تسکین استرس و تحریک: مشاهده شده است که اکثر افرادیکه به این عادت مبتلا هستند، وقتی استرس دارند، از این عادت خود به لذت و تسکین می رسند. جویدن ناخن تاثیری آرامش‌بخش بر اعصاب دارد و میزان تحریک را کاهش می‌دهد. به طور خلاصه، جویدن ناخن فعالیتی برای تحریک اعصاب در مواقعیکه احساس استرس و بی‌حوصلگی دارند، می‌باشد. مثل این می‌ماند که با جویدن ناخن فرد سیستم عصبی خود را تنظیم می‌کند.
v کمال‌گرایی: جویدن ناخن می‌تواند به خاطر تلاش مداوم فرد برای درست کردن نا‌منظمی‌های ناخن‌هایش باشد. این افراد به‌خاطر حساسیت بالای خود مدام ناخن‌هایشان را وارسی می‌کنند تا بی‌نظمی‌های آن را با جویدن اصلاح کنند. البته در اکثر موارد این کار موجب آسیب بیشتر می‌شود. روانشناسی جویدن ناخن این افراد به کمال‌گرایی آنها بر‌می‌گردد، یعنی دوست دارند ناخن‌هایی بی‌عیب داشته باشند.
حالا دیگر جنبه‌های مختلف روانشناسی جویدن ناخن و عوامل مختلفی که بر آن تاثیرگذار است را می‌دانید. برخی تئوری‌ها عنوان می‌کنند که کمبود ویتامین هم ممکن است موجب پدید آمدن این عادت شود. اما، جویدن ناخن کاری ناسالم است و می‌تواند میکروب‌ها را از زیر ناخن به دهان منتقل کرده و موجب بیماری شود. علاوه‌بر‌این، این اختلال برای دندان‌ها نیز مضر است چون استرس و فشار زیادی به آنها متحمل می‌کند.
روش‌های درمانی مختلفی برای ترک این عادت وجود دارد. داروهایی مثل داروهای ضدافسردگی، ویتامین B اینوزیتول و از این قبیل. برخی با رفتار‌درمانی که شامل تمرینات برگرداندن عادت و درمان کنترل محرک است بهبود می‌یابند. روش درمانی اول، تمرینات برگرداندن عادت به از بین بردن عادت ناخن جویدن و جایگزین کردن آن با یک عادت مفید و سازنده اقدام می‌کند اما روش دوم، درمان کنترل محرک، به شناختن و ریشه‌کن‌کردن محرکی که موجب این عمل می‌شود، می‌پردازد. گریزدرمانی نیز معمولاً برای درمان جویدن ناخن موثر است. در این روش درمانی، از راه‌های مختلفی مثل پوشاندن ناخن‌ها با لاک یا نوارهای لاستیکی و از این قبیل برای جلوگیری از جویدن ناخن ها استفاده می‌شود. ترکیبی از این روش‌ها معمولاً نتیجه بهتری به همراه خواهد داشت. برای درمان عادت جویدن ناخن در کودکان، سایر اعضای خانواده باید درک خوبی از روانشناسی این عادت پیدا کنند تا بتوانند برای از میان بردن این عادت به کودک کمک کنند.