ممنون از سوال شما
پاسخ شما در حوزه دانسته های من نیست. از پزشک متخصص زنان راهنمایی بخواهید
مقاله زیر جهت آشنایی بازدیدکنندگان قرار داده شده است
مراقبت‌های قبل و بعد از برداشتن تخمک و انتقال جنین
برداشتن تخمک
عمل برداشتن تخمک معمولاً تحت بیهوشی سبک (داروهای آرام‌بخش و مسکن) انجام می‌شود و شما هیچ دردی حس نمی‌کنید. در حالت کلی تخمکها قبل از شروع تخمک‌گذاری و 34 تا 36 ساعت بعد از تزریق HCG برداشته می‌شوند. برای این کار معمولاً از سونوگرافی واژینال (داخلی) استفاده می‌شود. در این روش یک پروب اولتراسوند که یک سوزن به آن متصل است وارد واژن می‌شود. پزشک از اولتراسوند برای مشاهده تخمدان‌ها و تشخیص محل فولیکول‌ها استفاده می‌کند. سپس تخمکها از طریق سوزنی که به یک دستگاه ساکشن متصل است از فولیکول‌ها جدا می‌شوند. به این ترتیب که سوزن مربوطه فولیکول‌ها را سوراخ می‌کند، سپس برای برداشتن تخمک و مایع درون فولیکول از یک ساکشن ضعیف استفاده می‌شود. در مدت چند دقیقه، چندین تخمک قابل برداشت هستند. پس از برداشتن تخمکها، ممکن است دل درد، احساس پُری یا فشار داشته باشید. در مرحلۀ بعد یک جنین‌شناس، مایع را بررسی کرده و تخمک را پیدا می‌کند. سپس تخمک‌های بالغ در یک مایع مغذی (محیط کشت) نگهداری شده و در روش IVF به منظور بارور شدن در کنار اسپرم‌ها قرار می‌گیرند و در روش میکرواینجکشن (ICSI) اسپرم داخل تخمک تزریق می‌شود.
قبل از عمل برداشتن تخمک
اگر عمل تحت بیهوشی انجام شود، احتمالاً از شما خواسته می‌شود که حدود 8 تا 10 ساعت قبل از عمل از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.
همچنین از شما خواسته خواهد شد که در روز عمل لنز، جواهرات، آرایش و لاک ناخن نداشته باشید.
متخصص بیهوشی یا پرستار، پیش از عمل به منظور دریافت برخی اطلاعات پزشکی شما را ملاقات می‌کند.
در اتاق عمل نیز از طریق تزریق داخل وریدی یا استنشاق، داروی بیهوشی به شما داده می‌شود.
بعد از عمل برداشتن تخمک
پس از برداشتن تخمک، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مکمل‌های پروژسترون را به شکل قرص‌های خوراکی، تزریق و یا شیاف واژن مصرف نمایید بدین منظور که دیوارۀ رحم آماده لانه‌گزینی شود.
همچنین پزشک داروهایی شامل آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت (به منظور کاهش التهاب در اندام‌های تناسلی) تجویز می‌کند. بسیار مهم است که این داروها دقیقاً به شیوه‌ای که تجویز شده‌اند استفاده شوند.
توجه داشته باشید که در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، پزشک خود را مطلع کنید:
- دمای بدن بالاتر از 38 درجه سانتیگراد
- درد شدید شکمی یا متورم شدن شکم
- حالت تهوع شدید یا استفراغ بی‌وقفه
- خونریزی شدید واژن (خونریزی‌های کم، طبیعی است)
- مشکل در دفع ادرار یا دفع ادرار دردناک
- ضعف کردن یا سرگیجه
انتقال جنین
انتقال جنین زمانی انجام می‌شود که تخمکها برداشته شده و در آزمایشگاه بارور شده باشند. این کار حدود روز دوم، سوم یا پنجم پس از برداشتن تخمکها انجام می‌شود. بسته به شرایط، بین یک تا سه جنین مناسب انتخاب شده و به رحم مادر انتقال می‌یابند.
مراحل انتقال جنین
در حالت معمول روش انتقال جنین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اگر تعداد جنین‌های با کیفیت، زیاد باشد آن‌هایی که انتقال داده نمی‌شوند را می‌توان به روش فریز کردن ذخیره کرد. روش دیگری هم برای انتقال جنین وجود دارد که در آن جنین در روز پنجم و یا ششم باروری (بلاستوسیست) منتقل می‌شود.
معمولاً این روش یک عمل بدون درد است و نیازی به مسکن ندارد. توجه داشته باشید که هنگام استفاده از اولتراسوند، مثانه شما بهتر است پُر باشد.
- مرحله 1: دو تا سه روز بعد از باروری تخمکها، جنین‌های مناسب برای انتقال به رحم انتخاب می‌شوند.
• اگر سن مادر کمتر از 40 سال باشد، دو یا سه جنین منتقل می‌شود.
• اگر سن مادر بالاتر از 40 سال باشد، حداکثر سه جنین قابل استفاده است (مگر اینکه تخمک‌های اهدایی مربوط به زن دیگری باشد که سن پایین‌تر از 40 سال دارد که در این صورت حداکثر دو جنین منتقل می‌شود). - مرحله 2: در این مرحله، یک اسپکولوم (Speculum) وارد واژن می‌شود تا دیواره‌های واژن را از یکدیگر جدا نگهدارد، سپس کاتتر (یک لولۀ بلند، باریک و قابل انعطاف) از گردنۀ رحم وارد رحم می‌شود. جنین‌ها از طریق این لوله وارد رحم خواهند شد.
- مرحله 3: معمولاً توصیه می‌شود که تا چند روز پس از انتقال جنین، یک شیوۀ زندگی آرام را دنبال کنید.
- مرحله 4: حدود دو هفته بعد از انتقال جنین، یک آزمایش خون بارداری از شما گرفته می‌شود. اگر جواب آزمایش مثبت باشد حدود دو هفته بعد سونوگرافی خواهید داشت.
پس از عمل انتقال جنین
بعد از عمل انتقال جنین، شما می‌توانید فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرید هر چند ممکن است تخمدان‌ها هنوز بزرگتر از اندازۀ معمول باشند. البته باید از انجام فعالیت‌های شدید اجتناب کرد.
عوارض جانبی معمول عبارتند از:
- پس از گذشت مدت کوتاهی از عمل، مقداری مایع شفاف یا خونی جاری می‌شود که به علت پاک کردن دهانۀ رحم قبل از انتقال جنین است.
- تورم پستان و حساسیت هنگام لمس آن
- نفخ خفیف
- یبوست
- گرفتگی خفیف عضلات
اگر پس از عمل انتقال جنین درد متوسط یا شدید داشتید با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک عواملی همچون عفونت، چرخش تخمدان و سندرم تحریک بیش از حد تخمدان را بررسی خواهد کرد.
حدود 10 تا 14 روز بعد از انتقال جنین، بایستی آزمایش خون انجام شود. در این آزمایش، میزان هورمون HCG سنجیده خواهد شد. برای بسیاری از بیماران، این چند روز جزء طولانی‌ترین روزهای زندگی است. صبور باشید و آرامش خود را حفظ کنید.
در حالت کلی رعایت دستورالعمل‌های زیر پیشنهاد می‌شود:
- عدم استفاده از وان حمام و یا شنا کردن به مدت 48 ساعت پس از انتقال جنین
- عدم استفاده از دوش واژینال یا تامپون
- اجتناب از داشتن رابطۀ جنسی تا زمانی که ضربان قلب جنین در سونوگرافی دیده شود.
- اجتناب از انجام فعالیت فیزیکی شدید همچون دویدن آهسته، ایروبیک یا تنیس
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین
- می‌توانید بعد از 24 ساعت استراحت در رختخواب (غیر از بلند شدن برای حمام یا وعده‌های غذایی)، سر کار بروید.
پس از دو تا سه روز بعد از عمل می‌توانید به مسافرت نیز بروید.
بعضی از پزشکان پس از انتقال جنین، استراحت مطلق تجویز می‌کنند. با این وجود به خاطر داشته باشید که فعالیت فیزیکی اثری بر احتمال باردار شدن ندارد و ما بیماران را تشویق می‌کنیم که تا جایی که ممکن است به زندگی عادی خود بازگردند. بسیاری از بیماران نگران این هستند که مثلاً با سرفه یا عطسه کردن جنین آن‌ها بیفتد، توجه داشته باشید که این رخداد از لحاظ فیزیکی غیر ممکن است و اگر جنین قرار باشد به دیوارۀ رحم بچسبد، این اتفاق خواهد افتاد.
احتمال باردار شدن پس از انتقال جنین
میزان باروری زنان با افزایش سن کاهش می‌یابد. پس اگر شما از تخمک‌های خود برای بارداری استفاده می‌کنید، هر چه سن کمتری داشته باشید احتمال موفقیت بیشتر خواهد بود.
بر اساس مطالعات انجام شده در سال‌های اخیر بر روی زنانی که لقاح مصنوعی با استفاده از تخمک‌های خود داشته‌اند، درصد سیکل‌های IVF موفق به صورت زیر می‌باشد:
- 43-41 درصد برای زنان زیر 35 سال
- 36-33 درصد برای زنان بین 37-35 سال
- 27-23 درصد برای زنان بین 40-38 سال
- 13-10 درصد برای زنان بالاتر از 40 سال