روش برای کاهش اضطراب جدایی کودک
مادرانی که شاغلند و یا کودکشان را به مهد می برند، می توانند از روش های زیر برای کاهش اضطراب جدایی کودکانشان استفاده کنند.
اضطراب جدایی ممکن است در هر مرحله از رشد کودک بروز کند. شاید نوزاد ۹ ماهه شما ناگهان زمانی که می‌خواهید به سر کار بروید ناله و زاری کند، یا کودک ۲ ساله شما هنگامی که او را به مهد می‌رسانید به شدت گریه کند. حتی کودکان بزرگ‌تر هم ممکن است در مورد تنها ماندن با پرستار در روز تعطیل، از خود سرسختی نشان بدهند. یک چیز مسلم است؛ اضطراب جدایی از نظر احساسی برای مادران شاغل و فرزندانشان امری دردناک است.
با انجام راهکارهایی آرامبخش و رفتاری مطمئن، می‌توانید درد و احساس گناه ناشی از اضطراب جدایی را کاهش دهید. در اینجا ۸ روش را برای مقابله با اضطراب جدایی پیشنهاد می‌دهیم:
1. از سنت‌ها برای کاهش اضطراب جدایی استفاده کنید
کودکان وقتی که بدانند باید انتظار چه چیزی را داشته باشند، احساس امنیت بیشتری می‌کنند. پایه گذاری مراسم صبحگاهی به آن‌ها در انتقال از خانه به مدرسه کمک می‌کند. برای هر گام از این مراسم زمان کافی در نظر بگیرید تا کودکتان احساس عجله و استرس نکند. این مراسم پیشنهادی ما است: همدیگر را در تخت خواب در آغوش بگیرید، لباس بپوشید، مسواک بزنید، صبحانه بخورید، به سمت مهد یا مدرسه حرکت کنید، سپس کودکتان از شما خداحافظی کند و به کلاس برود.
یک مرکز نگهداری روزانه از کودکان، سنت جالبی به نام «پنجره خداحافظی» دارد. نیمه بالایی درِ کلاس به طور جداگانه باز می‌شود، در نتیجه والدین می‌توانند از پشت در به سمت داخل خم شوند و به کودکشان بوسه خداحافظی بدهند. کودکان بزرگ‌تر بیرون می‌روند و از بالا و پشت نرده‌های یک وسیله بازی که برج خداحافظی نام گذاری شده است، با والدین خود که در حال ترک مهد کودک هستند، خداحافظی می‌کنند.
وقتی که کودکی در جدا شدن از والدین خود مشکل دارد، مربی یا والد می‌گوید: «دوست داری به پنجره خداحافظی برویم؟» شاید شگفت آور باشد، ولی یادآوری مراسم اغلب اشک‌ها متوقف می‌کند.
اگر مهد کودک فرزند شما هیچ مراسمی برای خداحافظی ندارد، شما یک مراسم را پیشنهاد کنید! و یا مراسم و جملات خداحافظی را که مخصوص خود و فرزندتان باشند، خلق کنید. البته مدتی زمان می‌برد تا کودکتان به این مراسم عادت کند، اما پس از گذشت چند هفته کودکتان خواهد دانست که باید چه انتظاری داشته باشد.
2. از یک حالت مثبت برای جدایی استفاده کنید
این امر بسیار قابل توجه است که کودکان تا حد بسیار زیادی نسبت به خلق و خوی ما حساس هستند. حتی یک نوزاد کوچک هم می‌تواند بفمهد که چه زمانی مامان غمگین است و آن وقت است که نگران و مضطرب می‌شود.
کودکان بزرگ‌تر نیز هنگامی که متوجه شوند والدینشان غمگین یا عصبانی هستند، عکس العمل نشان داده، به آن‌ها می‌چسبند و ر‌هایشان نمی‌کنند.
بنابراین لحنی که با آن از کودکتان خداحافظی می‌کنید، چه کودکتان به شما چسبیده باشد و گریه و زاری کند و چه با خوشحالی دویده و به سمت زمین بازی برود، روی او تأثیر خواهد گذاشت. لبخند زدن و لحن مثبت شما (بدون توجه به اینکه چقدر ممکن است از درون احساس غم کنید)، برای کودکتان یادآور تفریحاتی خواهد بود که قرار است در طول روز داشته باشد.
وقتی که اجازه می‌دهید غم یا ناراحتی و یا عصبانیتتان، روی حالت صورت یا رفتارتان تأثیر بگذارد، پیغامی که کودکتان دریافت خواهد کرد این است که: «مامان فکر می‌کند که مشکلی در مورد گذاشتن من در مهد وجود دارد.» آیا جای تعجب وجود دارد که نتیجه گیری کند بدون شما در مهد ایمن نخواهد بود و دوست داشته نخواهد شد؟!
3. یک جدایی شفاف ایجاد کنید
به همان اندازه مهم است که زمانی که کودکتان جدایی سختی دارد زیاد تعلل نکنید. اگر شما زمان خداحافظی را بر حسب میزانی که گریه می‌کند یا جیغ می‌کشد کش بدهید، این مسأله را تضمین می‌کنید که دفعه دیگر بیشتر جیغ بزند و سخت‌تر گریه کند.
مسلماً هنگامی که کودکتان ناراحت است او را بغل کرده و ببوسید، ولی سپس خود را از او جدا کرده و با لبخندی بر لبانتان از او خداحافظی کنید. شما می‌توانید در راهرو پرسه بزنید تا بشنوید که گریه‌های او فروکش کرده‌اند. معمولاً گریه‌ها بیشتر از یک دقیقه طول نمی‌کشند.
با این حال، اطمینان حاصل کنید که در معرض دید او قرار ندارید. وقتی کوچک‌ترین دخترم به سختی از من جدا می‌شد، او را پیش مربی محبوبش می‌بردم و دستش را در دستان او می‌گذاشتم و بیرون می‌رفتم. مسلماً همیشه بسیار سریع گریه‌هایش قطع می‌شد و من با خوشحالی به سمت در خروجی می‌رفتم. اما همین که از جلوی کلاسش رد می‌شدم، نمی‌توانستم مقاومت کنم که دزدکی نگاهی نیاندازم و با دخترم ارتباط چشمی برقرار نکنم، همان طور که قابل پیش بینی بود، دوباره دوره جدیدی از شیون‌ها آغاز می‌شد!
اطمینان حاصل کنید که چیزی را فراموش نکرده‌اید، تا مجبور نشوید دوباره پس از اینکه از یکدیگر جدا شدید دوباره به آنجا برگردید و در معرض دید کودکتان قرار بگیرید. وقتی من لیوان دخترم را که در ماشین جا مانده است راپیدا می‌کنم و یا وقتی سوئیچ ماشین را در کلاس جا می‌گذارم، از والدین دیگری می‌خواهم که لیوان را به کلاس برده یا سوئیچم را از آنجا بیاورند.
4. ذهن کودک خود را منحرف کنید
در لحظه جدایی، شما ممکن است قادر باشید ذهن یک نوزاد را از ناراحتی منحرف کنید. به یکی از اسباب بازی‌های مورد علاقه‌اش اشاره کنید و یا از مربی‌اش بخواهید که او را به سمت پنجره ببرد تا پرندگان و درخت‌ها را ببیند. سپس از او خداحافظی کرده و از اتاق بیرون بیایید.
برای منحرف کردن ذهن کودکان بزرگ‌تر، سؤالی در مورد فعالیت‌های روزانه‌اش بپرسید. او را به یاد داستانی بیاندازید که می‌خواهد برای مربی یا دوستش تعریف کند. به سمت سه چرخه یا تاب مورد علاقه‌اش که خالی شده اشاره کنید. بعضی اوقات با استفاده از این شیوه‌ها در زمان درست می‌توانید از گریه کردن کودکتان جلوگیری کنید.
5. آیا تصمیم دارید وقتی کودک حواسش نیست بیرون بروید؟
ممکن است بپرسید بهتر است هنگامی که کودک حواسش نیست اتاق را ترک نمایید یا خیر. این مسأله موضوع بحث در خانواده خود من است. شوهر من مشکلی با انجام این کار ندارد، در حالی که من می‌خواهم دخترانم بدانند که من همیشه هنگام ترک آن‌ها خداحافظی می‌کنم. نمی‌خواهم نگران این باشند که اگر من را نگاه نکنند، یکدفعه ناپدید می شوم.
مطمئناً من هم مزایای ترک کردن آن‌ها را، هنگامی که خوابند یا بازی می‌کنندرا می‌دانم- هرچند ترک کردن بدون اطلاع دخترانم، شانس گریه کردن آن‌ها را پایین می‌آورد. اما هیچگاه چنین کاری را انجام نخواهم داد. من همیشه می‌خواهم آنجا باشم تا اگر ناراحت بودند متوجه شوم، حتی اگر پشت در گوش بایستم.
6. یک شی جذاب به او بدهید
اشیا با خود انرژی حمل می‌کنند. از کودکتان بپرسید که آیا می‌خواهد تکه سنگ خاص یا عکسی را با خود به همراه ببرد. این می‌تواند ترفندی برای انحراف ذهن او در لحظه جدایی باشد.
همچنین ممکن است چیزی به کودک خود بدهید تا از خانه به مدرسه ببرد. این اشیا می‌توانند خرس عروسکی مورد علاقه او، یک عکس خانوادگی، یا تکه‌ای از زیورآلات شما باشد. من متقاعد شده‌ام که چرا مهد‌ها برنامه نشان دادن و تعریف کردن دارند. برای اینکه به کودکان چیزی بدهند که به جای دست مادرانشان در دست خود بگیرند.
اگر کودکتان معمولاً لحظات سختی را در مهد می‌گذراند، برای بیرون رفتن بعد از مهد برنامه‌ای بریزید. این برنامه می‌تواند بیرون رفتن و خوردن پیتزا یا دیدن یک ایستگاه آتش نشانی باشد، این مسأله به او امیدی می‌دهد که انتظارش را بکشد و در طول روز در مهد درباره‌اش صحبت کند.
7. عاملین اضطراب را شناسایی کرده و از بروز آن‌ها جلوگیری کنید
به روزهایی که کودکتان در جدایی مشکل دارد توجه کنید. اگر همیشه وقایع خاصی موجب ریزش اشک کودکتان می‌شود به آن‌ها توجه کنید. اطمینان حاصل کنید که با عجله و بی‌توجه به سراغ خداحافظی از او نمی‌روید.
دومین دختر ما همیشه هنگامی که زود‌تر از دو دوست صمیمی‌اش به مهد می‌رسد، سخت‌تر از من جدا می‌شود. اگر من به او کمک کنم که یکی از کودکان را که به دنبال همبازی می‌گردد تشخیص بدهد، با خوشحالی به سمت او خواهد رفت. یا اینکه او را طولانی‌تر در آغوش می‌کشم و با او درباره کارهای جالبی صحبت می‌کنم که قرار است عصر انجام بدهیم.
جدایی در روزهای شنبه، یعنی پس از تعطیلات آخر هفته برای اغلب کودکان بسیار دشوار‌تر است. ممکن است لازم باشد در این روز زمان و احساسات بیشتری را قبل از خداحافظی از او به خرج دهید، مثلاً او را بیشتر در آغوش بکشید.
من همچنین توجه کرده‌ام که اگر بتوانم ۴۵ دقیقه زود‌تر او را از مهد بردارم، عکس العمل او در هنگام خداحافظی یک دنیا تفاوت می‌کند؛ وقتی به دختر ۴ ساله‌ام می‌گویم او را زود‌تر برمی دارم، حتی اگر نیم ساعت زود‌تر باشد، او بسیار راحت‌تر جدا شده و خداحافظی می‌کند.
8. با مربی کودکتان هماهنگ باشید
انتقال کودک از خانه به مهد مانند پاس دادن، در فوتبال است. شما باید همه چیز را به گونه‌ای تنظیم کنید که مربی بتواند کودک را به درستی از شما تحویل بگیرد. اطمینان حاصل کنید که شما و مربی هماهنگ با یکدیگر عمل می‌کنید.
اگر کودکتان درگیر اضطراب جدایی است، از مربی او کمک بخواهید. انجام طرح یا برنامه‌ای که هر دو با آن موافق هستید، آسان‌تر از آن چیزی است که شما دوست دارید خودتان انجام بدهید. اگر موفق شدید با اضطراب جدایی کودکتان مقابله کنید، بهتراست تکنیک‌هایتان را با سایر مادران شاغل در میان بگذارید.