تربیت فرزند مکیدن انگشت

Question

سلام دختر من نوزده ماه است از بدو تولد پتویی که برای گذاشتن نوزاد داخلش خریده بودیم رو مدام روش میکشیدم از هفت ماهگی متوجه شدم علاقه خاصی به پتو پیدا کرده و گوشه پتو رو دردست چپ میگیره و میبره نزدیک دهن و انگشت شصت دست راستشو میک میزنه الان نوزده ماهشه و هر لحظه پتو باید کنارش باشه بازی میکنه هرازگاهی میاد پتورو برمیداره انگشتشو میک میزنه بعد باز میره بدون پتو مهمونی یا بازار یا..، نمیتونیم بریم حتما باید همراهمون باشه نگرانم نکنه مشکل روحی داشته باشه منو باباش خیلی سعی کردیم مراقب رفتارمون باشیم و همیشه تاجایی که به ذهنم میرسه رفتارمون تقریبا صحیح بوده لطفا راهنمایی کنید

Answer 1

13_ دوست عزیز نگران نباشید این رفتار کودک صرفا یک عادت غلط است که باید به صورت تدریجی کم شود
● رعایت نکاتی برای ترک عادت
 به کودک فشار نیاورید زیرا که این امر باعث تشدید این عادت می شود.
▪ هنگامی که این عمل را انجام نمی دهد او را تحسین کنید
 نومیدی و خشم والدین، این عادت کودک را بدتر می کند
به هنگام خواب یک اسباب بازی مانند توپ در دستان آن ها قرار دهید. درگیر بودن دست ها مانع مکیدن شست خواهد شد.
▪ به هنگام خواب دست های آن ها را با جوراب بپوشانید
 دست های او را در دست خود بگیرید تا با احساس امنیت نیاز به مکیدن شست خود پیدا نکند.
 از او بخواهید به هنگام مکیدن انگشتان، شاهد قیافه خود در آینه باشد. این اقدام در برخی از کودکان موثر است.




 
ادامه13_ برای کودکان خردسال، توجه او را به یک محرک قوی جلب کنیم.

جایگزین کردن یک رفتار جدید، مثل بازی با خمیر و یا تسبیح دست گرفتن، نقاشی، رنگ آمیزی، پازل درست کردن و سایر فعالیت هائی از این قبیل. در این حالت هدف این است که دست کودک مشغول یک فعالیت باشد و رفتاری را انجام دهد که مانع رفتن دست به طرف دهان بشود؛ لازم به ذکر است که جهت جلوگیری از وابسته شدن فرد به یک فعالیت خاص باید تنوع ایجاد گردد.
استفاده از روش دادن نشانه های کلامی و تصویری:
برای مثال انداختن حلقه به انگشت به کودک بگوئید اگر انگشت بمکی، انگشتت بزرگ می شود و حلقه، دیگر از دستت بیرون نمی آید. اگر علامت دادن به صورت کلامی باشد می توان به کودک گفت: ”هرگاه دیدم که انگشت می مکی یک ضربه به میز می زنم که متوجه بشی.“ اگر بخواهیم از نشانه های تصویری استفاده کنیم می توانیم از نشانه های تصویری استفاده کنیم، می توانیم از یک تصویر مثلاً یک شست دفرمه شد استفاده کنیم.
در استفاده از این روش چند نکته اساسی را باید در نظر داشت؛ هر چقدر نشانه ها به موضوع نزدیک تر باشند اثربخشی آن بیشتر خواهد بود؛ در نشانه ها تنوع داشته باشید؛ از اسم فرد برای نشانه ها استفاده نکنیم، و نشانه مورد استفاده فقط برای شما و کودک معنا داشته باشد و دیگران متوجه نشوند که به عزت نفس کودک آسیب نرسد.

انزجار درمانی، مثلاً استفاده از لاک تلخ مزه با دستکش دست کردن. در این روش هر چقدر محرک قوی تر باشد، اثر بازدارندگی آن بیشتر خواهد بود.

استفاده از روش تقویت ژتونی یا پته ای، بدین منظور جدولی تهیه می شود که باید بسیار دقیق باشد و براساس شدت، نوع و میزان بروز رفتار تنظیم شود. به این صورت که رفتار انگشت مکیدن چند بار در روز، هر بار چند دقیقه طول می کشد و فاصله زمانی بروز رفتار، چند دقیقه یا ساعت است. در ابتدا یک هفته فقط مشاهده رفتار می شود تا داده های خط پایه مشخص شود و بعد برنامه طرح شود. با توجه به شرایط کودک، جدول تنظیم می شود. در آغاز از یک برنامه فاصله ای ثابت استفاده می کنیم، به این صورت که برنامه ارائه تقویت براساس فاصله زمانی ثابت است. سپس برنامه ارائه تقویت را به سمت برنامه نسبی متغیر که وابستگی به تقویت ها را کم می کند سوق می دهیم به این صورت که به نسبی متغیری از عدم بروز رفتار، تقویت ارائه می کنیم. در ابتدا از تقویت های ملموس و عینی استفاده می کنیم ولی چون فاصله آنها نزدیک است باید پاداش ها متناسب و کوچک باشد. برای مثال بچه ای که ۲ ساعت فاصله انگشت مکیدن داشت و در برنامه تنظیم شده که این فاصله به ۴ ساعت فاصله بین دفعات انگشت مکیدن افزایش یابد، و کودک موفق شود که ۴ ساعت انگشت نمکد، به کودک می گوئیم چون تو ۴ ساعت انگشت نمکیدی می توانی این بستنی را مک بزنی، یا ظرفی را از آب میوه و یا نوشیدنی های مورد علاقه کودک پر کنید و همراه نی در اختیار او قرار بدهید تا آن را مک بزند. بعد دوباره برایش ساعت می گیریم و به او می گوئیم:
ادامه13_ شکل دهی زمانی:
در این مورد زمان را کنترل می کنیم. مثلاً کودکی که موقع خواب ۳۰ دقیقه مک می زند ابتدا ۵ دقیقه دستش را کنترل می کنیم. بعد که ۲۵ دقیقه عادت کرد زمان را ۲۰ دقیقه تعیین می کنیم یعنی هر مرحله را که با موفقیت گذراند ۵ دقیقه کم می کنیم.
نکته:
گذر از هر مرحله باید زمانی انجام شود که فرد در مورد آن مرحله مشکلی نداشته باشد. تقسیم بندی زمان با توجه به شرایط کودک فرق می کند و به ظرفیت تحمل ناکامی فرد، بستگی دارد که با آزمایش و خطا می توانیم آن را کنترل کنیم

خود آگاهی را به کودک بیاموزید؛ از مقایسه استفاده کنید با استفاده از آینه کودک را به آگاهی از وضعیت ظاهری اش تشویق کنید ـ فهرستی از زمان ها و مکان هائی که متوجه مکیدن انگشت کودک می شوید، تهیه کنید.

موقعیت را عوض کنید ـ یک مشغولیت جدید برای کودک مهیا کنید مثلاً یک شیء مثل توپ کوچک پلاستیکی در اختیارش بگذارید تا به جای مک زدن یا ناخن جویدن با آن بازی کند. موقعیت هائی را که با این عادت در ارتباط هستند را عوض کنید و یا از آنها دوری کنید مثلاً اگر موقع تماشای تلویزیون اینکار را انجام می دهد تنها زمانی می تواند تلویزیون تماشا کند که دست هایش مشغول کاری باشند و به تدریج با ترک عادت فرصت بیشتری برای تماشای تلویزیون به او بدهید.

استفاده از سایر روش های تغییر رفتار مثل خاموشی ـ تقویت رفتار مغایر ـ محروم کردن از تقویت مثبت ـ جریمه کردن ـ جبران.