دلایلی که ممکن است عامل این رفتار کودک باشد :
آرامش دهی به خود : با وجود اینکه بسیار عجیب به نظر برسد اما کودکانی که عادت به کوبیدن سرشان دارند، این رفتار را برای آرام شدن انجام می دهند. این کودکان معمولا وقتی نیمه شب از خواب بیدار می شوند یا حتی وقتی در خواب هستند، سرشان را با ریتم خاصی می کوبند تا به خواب بروند. حتی بعضی از کودکان همزمان دست و پایشان را هم تکان می دهند. متخصصین رشد عقیده دارند که حرکات ریتمیک مانند تاب خوردن روی صندلی به کودک کمک می کند تا احساس آرامش کند.
· کاهش درد : ممکن است کودک وقتی احساس درد می کند سرش را به جایی بکوبد. این درد می تواند به علت دندان درآوردن یا عفونت گوش باشد. به نظر می رسد کوبیدن سر به کودک کمک می کند احساس بهتری داشته باشد. ممکن است این مسئله به خاطر منحرف شدن حواس کودک از درد دندان یا گوش باشد.
ناتوانی : اگر کودک شما وقتی عصبانی می شود سرش را به جایی می کوبد، احتمالا سعی می کند با این شیوه هیجانات شدید خود را بروز دهد. او هنوز یاد نگرفته است که احساساتش را به طور کامل به کمک کلمات بیان کند و به همین دلیل از حرکات بدنی استفاده می کند و باز هم با این کار خودش را در موقعیت های اضطراب آور آرام می کند.
n نیاز به جلب توجه : کوبیدن مداوم سر ممکن است راهی برای جلب توجه باشد. این کاملا قابل درک است که دیدن کودک در حال انجام کاری که به نظر میرسد به او آسیب می رساند، برای شما نگران کننده است. وقتی کودک متوجه نگرانی شما می شود برای جلب توجه شما به این رفتار ادامه می دهد.
اختلال رشدی : کوبیدن سر می تواند با اتیسم یا سایر اختلالات رشدی مرتبط باشد اما در بیشتر موارد نمیتوان تنها به این نشانه اکتفا کرد و تنها می توان به عنوان یک هشدار به آن توجه نمود. در موارد بسیار نادر کوبیدن سر می تواند به تنهایی علامت مشکلات جدی باشد.
چگونه کوبیدن سر را کنترل کنیم؟
به کودک توجه کنید – اما نه زمانی که سرش را می کوبد
در شرایط عادی و وقتی کودک سرش را نمی کوبد، از اینکه به میزان لازم مورد توجه مثبت شما قرار می گیرد اطمینان حاصل کنید. اگر کودک هنوز برای جلب توجه شما سرش را می کوبد، سعی کنید خیلی این مسئله را جدی نگیرید و این رفتار را تقویت نکنید. حتی اگر نمی توانید این رفتار را نادیده بگیرید، کودک را به خاطر انجام آن توبیخ یا تنبیه نکنید. او برای درک موقعیت بسیار کوچک است و این شیوه شما می تواند باعث تشدید رفتار شود.
از آسیب دیدن کودک جلوگیری کنید
پیچ و مهره های تخت کودک را هر ماه یکبار کنترل کنید تا مطمئن شوید که با تکان و حرکت سست و لق نمی شود. علاوه بر این می توانید زیر پایه های تختخواب کودک را به چرخ لاستیکی مجهز کنید و در فضای بین تختخواب و دیوار یک پارچه نرم آویزان کنید تا سر و صدای کمتری تولید شود و دیوارها و کف اتاق کمتر آسیب ببیند. از قرار دادن بالشتک در تختخواب کودک برای نرم تر کردن آن خودداری کنید چون خطر خفگی را افزایش می دهد. اگر می خواهید از روکش نرده تخت برای نرم کردن آن استفاده کنید، حتما از باریک و محکم بودن آنها مطمئن شوید. این روکش ها را به خوبی به نرده های تخت ببندید تا کودک نتواند سرش را در فضای بین نرده ها قرار دهد.
سعی کنید نگران نباشید
کودک شما ممکن است دچار کبودی شود اما نگران نباشید چون معمولا کوبیدن سر یک رفتار "خود- کنترل" است که به معنی این است که کودک سرش را آنقدر محکم به جایی نمی کوبد که آسیب جدی ببیند. او می داند آستانه درد خود را می شناسد و در صورت احساس درد با شدت کمتری به سرش ضربه می زند.
به کودک کمک کنید تا یک جایگزین پیدا کند
کاملا واضح است کودک شما به ضربات مداوم و یکنواخت علاقه دارد، بنابراین به او کمک کنید تا یک جایگزین برایش پیدا کند. متخصصین معمولا رقص، رژه و دست زدن یا ضربه زدن همراه موسیقی را پیشنهاد می کنند. ممکن است بخواهید یک مترونوم در اتاق کودک قرار دهید تا باعث آرامش او شود. بهتر است از انجام فعالیت های بدنی زیاد توسط کودک و در طول روز اطمینان کسب کنید با به سوزاندن انرژی عصبی که ممکن است عامل کوبیدن سر باشد، کمک کرده باشید.
برنامه خواب منظم و آرامش بخش را شروع کنید
اگر فکر می کنید کودک برای آرام شدن و رهایی از خستگی روزانه سرش را می کوبد، سعی کنید یک برنامه خواب آرام بخش برای کودک در نظر بگیرید. یک حمام گرم، ماساژ کودک در حالی که او را روی پایتان گذاشته اسد و خواندن قصه و لالایی می توانند کارساز باشند. بد نیست چند دقیقه قبل از خواب پشت یا پیشانی کودک را به آرامی مالش دهید. پخش موسیقی ملایم در اتاق خواب کودک هم می تواند به آرامش کودک کمک کند.
اگر رفتار کودک نگران کننده شده است، حتما با پزشک مشورت کنید
اگر کودک در طول روز سرش را به دفعات به جایی می کوبد یا در صورت آسیب دیدن سرش به کوبیدن آن ادامه می دهد، کمی نگران کننده و غیرمعمول است. کوبیدن سر می تواند با اتیسم و سایر اختلالات رشدی در ارتباط باشد که در سال های اولیه زندگی کودک و خردسالی او ظاهر می شود.
کودکان اتیستیک معمولا به خوبی با افراد ارتباط برقرار نمی کنند. آنها اغلب به برقراری تماس فیزیکی با والدین علاقه ای ندارند و به نظر می رسد از نگاه کردن به دیگران هم پرهیز می کنند. اگر دیدید کودک در حال از دست دادن توانایی های فیزیکی، کلامی یا دیگر مهارت هایی است که پیشتر کسب کرده است و یا درکسب مهارت های تازه رشدی دچار تاخیر شده است، برای کنترل کودک به پزشک مراجعه کنید.