خواب و كمبود خواب یكی از بحث‌برانگیزترین جنبه‌های مراقبت از كودك است. معمولا والدین جوان، اهمیت حیاتی این موضوع را در هفته‌ها و ماه‌های اول تولد فرزندشان كشف می‌كنند. كمیت و كیفیت خواب نوزادروی شادی و رضایت همه اعضای خانواده تاثیر می‌گذارد.
خواب كودكان در سنین مختلف متفاوت است، اما در واقع این تفاوت‌ها تنها ناشیاز تغییر شكل مشكلات خواب است. مثلا به جای گریه، بیخوابی و به جایغذا دادن به نوزاد در طول شب، كابوس‌های شبانه یا تشنگی به سراغ كودك می‌آید.
شما چگونه كودكتان را كه در حال گریه است می‌خوابانید؟ چگونه باید با فرزندتان كه در نیمه‌های شب از خواب بیدار می‌شود رفتار كنید؟ و چقدر خواب برای فرزندتان كافی است؟ مقدار خواب كاملا به سن فرزندتان بستگی دارد. جداولی كه به این منظور وجود دارد در واقع متوسط خواب كودكان را در سنین خاص، گزارش می‌كنند.
هیچ عدد دقیقی برای ساعات خواب مورد نیاز برای همه بچه‌ها در یك سن خاص وجود ندارد. یك كودك دو ساله ممكن است از ساعت 8 شب تا 8 صبح بخوابد، اما كودك دیگر با سنی مشابه ممكن است با خوابیدن از 10 شب تا 5 صبح، كاملا سرحال شود. به هر حال خواب در سلامت كودك نقش مهمی را ایفا میكند؛ اما همیشه ارتباط بین كمبود خواب یك كودك و رفتارش، روشن و واضح نیست. وقتی بزرگ‌ترها خسته می‌شوند بدخلق شده و انرژی‌شان كاهش می‌یابد، اما كودكان احتمال دارد كه فعال‌تر شده، مرتبا با همه چیز مخالفت كرده و رفتارهای افراطی از خود نشان دهند.
اگرچه محدوده مقدار خواب كودكان در هر سنی مشخص است، اما هر كودكی شخصیت منحصر به فردی دارد كه میزان خواب مورد نیاز او را تعیین میكند. در اینجا تخمینی براساس میزان سن و سال كودك آمده است.
كودكان نوپا
از سن یك تا 3 سالگی، كودك بین 10 تا 13 ساعت می‌خوابد. ترس از جدایی یا تمایل به بودن با مادر و پدر می‌تواند انگیزه كودك برای بیدار ماندن باشد.
زمانی از شب را كه نشانه‌هایی از خواب در كودكتان دیده می‌شود یادداشت كنیدو سعی كنید این زمان را به عنوان ساعت خواب او در نظر بگیرید و آن را به صورت یك عادت تبدیل كنید.
شما نباید یك كودك 2 یا 3 ساله را به خواب در طی روز مجبور كنید. مگر این كه واقعا خسته و بدخلق شده باشد.
والدین، برخی اوقات این تصور اشتباه را دارند كه بیدار نگه‌داشتن كودك باعثمی‌شود كه او هنگام شب، سر ساعت مناسب به خواب رود. در واقع، كودكان اگر بیش از حد خسته باشند دیرتر و سخت‌تر به خواب خواهند رفت.
ایجاد یك ساعت خواب مقرر و همیشگی، به كودك كمك میكند كه آرامش داشته باشدو برای خواب آماده شود. برای كودك نوپا، شاید زمان مقرر بین 15 تا 30 دقیقه نوسان داشته باشد و همراه فعالیت‌هایی مثل خواندن داستان، حمام كردن یا گوش دادن به موسیقی باشد كه باعث آرامش او می‌شود.
هر كاری كه شب‌ها برای به خواب رفتن فرزندتان انجام می‌دهید، هر چه كه باشد، كودك احتمالا اصرار دارد كه هر شب تكرار شود. فقط اجازه ندهید كه تشریفات قبل از خواب خیلی سخت و طولانی شود. به فرزند خود اجازه دهید كه درزمان خواب یكسری انتخا‌ب‌ها داشته باشد مثلا انتخاب كند كه چه لباسی می‌خواهد بپوشد، چه عروسكی را با خود به رختخواب ببرد، . این موضوع به فرزند شما احساس كنترل و تسلط می‌دهد.
اما حتی كودكانی كه خیلی خوب می‌خوابند هم در مواقع خاصی والدینشان را از خواب بیدار می‌كنند. خواب دیدن، در این سن شروع می‌شود و برای بچه‌های خیلی كوچك می‌تواند هشداردهنده باشد. كابوس‌ها هم برای كودكان ترسناك است چرا كه آنها نمی‌توانند فرق بین خیال و واقعیت را تشخیص دهند. پس برنامه‌های تلویزیونی كه فرزندتان تماشا میكند را با دقت انتخاب كنید خصوصا اگر قبل از خواب آنها را تماشا میكند.
در این موقعیت‌ها كودك خود را آرام كرده و او را در آغوش بگیرید. اجازه دهید كه كودكتان راجع به رویاهایش با شما صحبت كند و تا وقتی كه او آرام نشده در كنارش بمانید. سپس فرزندتان را به رفتن به رختخواب تشویق كنید.