با بیان فلسفه نماز می توان اعتقاد او را نسبت به نماز تغییر دهید. اسلام دین منطق و استدلال است. با منطق و استدلال قوی توانسته است دشمنان خود را به زانو دربیاورد و بسیاری از آن ها را به اسلام متمایل سازد. بنا بر این، اگر با منطق و استدلال بتوانید فلسفه نماز را برای ایشان تبیین کنید، مسلما اعتقاد ایشان نسبت به این مسائل و خیلی از موضوعات دیگر، تغییر پیدا می کند.
خداوند به عبادت ما و هیچ موجود دیگر نیاز ندارد؛ زیرا «فانّ الله غنیٌّ عن العالمین؛ (1) خداوند از تمام جهانیان بی‌نیاز است».
بلکه این بندگان هستند که به خداوند نیاز دارند؛ «یا أیّها الناس أنتم الفقراء إلی الله و الله هو الغنیّ الحمید؛ (2) ای انسان‌ها ! نیازمند به خداوند هستید و خداوند بی نیاز و ستوده است». بنا بر این، عبودیت و پرستش یکی از نیازهای انسان است. تمامی انسان‌ها از ابتدا تاکنون به شکلی پرستش داشته‌اند. روح انسان نیاز به عبادت و پرستش دارد. پرستش و ستایش علاوه بر پر کردن خلأ تنهایی وجود انسان و برآورده شدن نیاز او و به جا آوردن مراتب سپاس و شکرگزاری، موجب تکامل انسانی و رسیدن به مقام قرب الهی می‌شود و هیچ چیزی نمی‌تواند جای آن را پر کند.
برای موفقیت در این مسئله و آگاه کردن ایشان، چند چیز را باید مورد توجه قرار دهید:
1. باید شیوه درستی را را جهت انتقال مفاهیم دینی و به ویژه مسائلی که از حساسیت های خاص برخوردار هستند، انتخاب کنید؛ مثلاً باید از ابراز این موضوع در جمع به صورت صریح و آشکار و مستقیم پرهیز کنید. اصرار شما در این امر، نتیجه عکس خواهد داشت.
2. باید با محبت و دوستی و شنیدن سخنانش ،خود را به او نزدیک و دلسوز نشان دهید. باید رابطه دوستی با ایشان برقرار کنید تا همانند دوست سخن تان را شنوا باشد؛ نه به عنوان خواهر و کسی که بزرگ تر از او است. نزدیک شدن و دوستی و محبت نباید صرفاً برای بیان مسائل دینی مانند نماز و حجاب و پوشش باشد؛ بلکه باید برای شنیدن خواسته ها و آگاهی از نیازهای او و تا حدی بر آوردن آن ها باشد.
برای این که بتوانید ارتباط دوستانه واقعی برقرار کنید، باید توجه داشته باشید که خواهر شما، بنده خدا است و خداوند او را دوست دارد؛ منتهی در مورد بعضی از اعمالش از روی ندانستن مسئله و کمی سن، راه اشتباه را انتخاب نموده و عناد ندارد. پیامبر گرامی می فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْعَبْدَ وَ يُبْغِضُ عَمَله؛ (3) خداوند بنده اش را دوست دارد؛ ولی از عمل ناپسند او بدش می آید». به همین جهت، خواهرتان را دوست داشته، دلسوزانه در پی اصلاح عمل او برآیید.
بعد از این که اعتماد او را جلب نمودید و صمیمیت بین تان برقرار شد و صحبت ها و بحث های تان دوستانه گردید، در مسأئلی که از شما راهنمایی و استدلال طلب کرد، می توانید:
- از روایات و آیات قرآن در این زمینه استفاده کنید. تأثیر آیات قرآن در جان ها، بسیار بیش تر و مجرب است.
- به صورت عقلی و استدلالی با او سخن گویید. اشکالات او را در این زمینه با دلایل عقلانی پاسخ دهید.
- چون این موضوع به حس و ایمان دینی مرتبط می شود، باید مسئله نماز با تقویت باورها و دیگر عناصر دینی و ایمانی صورت گیرد. در این مسیر شیوه تبلیغ عملی، یعنی پایبندی هر چه بیش تر والدین و اطرافیان به مسائل و باورها و اخلاقیات دینی، مؤثرتر است.
- آثار و فواید نماز و مضرات و عواقب ترک نماز برا برایش توضیح دهید.
اگر این امور را رعایت نموده اما نتیجه ای عایدتان نشد، غمگین و ناراحت نباشید. توجه داشته باشید بیش تر از این تکلیفی ندارید. در حقش دعا کنید، تا خداوند هدایتش نموده و عاقبتش را ختم به خیر نماید. چه بسا انسان هایی بودند که در اوایل جوانی گمراه بودند، اما بعد متحول شده و در جرگه بندگان خوب خدا قرار گرفته و گوی سبقت از دیگران ربودند.
پیروز و سربلند باشید.
پی نوشت ها:
1. آل عمران (3)، آیه 97.
2. فاطر (35)، آیه 15.
3. علامه مجلسی ،بحار الانوار، ج 29، ص 601، مؤسسه الوفاء، بیروت، 1404ق.