زن و شوهر حتي در دوران عقد مي توانند نقش آفريني حياتي گسترده اي بر يكديگر داشته باشند. البته كيفيت و ميزان اثرگذاري و اثر پذيري ها بسيار متفاوت است. آنچه در اينجا حايز اهميت مي باشد، داشتن درك روانشناختي ژرف و درستي از طرف مقابل است.
- توجه به راهكار هاي زير راهگشاست:
1- شما دقيقا بايد راه هاي نفوذ و تاثيرگذاري بر همسر خود را بشناسيد و متناسب با آن برنامه ريزي كنيد و بدون داشتن چنين دركي چه بسا بسياري از زحمات شما بي نتيجه يا كم ثمر خواهد بود. بايد با زباني بسيار منطقي و مستدل او را قانع سازيد و از نصيحت، موعظه و يا توبيخ بايد به كلي پرهيز كنيد كه اثر عكس دارد.
اگر احساس مي كنيد با محبت بيشتر مي توانيد او را به سوي خدا بكشانيد بايد از همين طريق وارد شويد و اگر راههاي ديگري بر او موثر است تا جايي كه با احكام شرع انطباق دارد از آن راهها استفاده كنيد.
2- بنشينيد و در فضايي كاملاً صميمي به او بگوييد: هدف اصلي از خلقت انسان بندگي است و نماز بهترين شيوه اظهار بندگي است. آنچه زيبايي و حُسن و خير است، در نماز است. نماز سفره‌اي است گسترده كه خداوند آن را در پنج نوبت در شبانه روز براي بندگانش باز مي‌كند. بر سر اين سفره انواع و اقسام غذاهاي لذيذ وجود دارد. هر كس مطابق ذوق و سليقه و به اندازه توان و مرتبه وجودي و استعداد خود از آن بهره‌مند مي‌شود. نماز عبادتي جامع است كه مي‌تواند تمام وجود انسان (از جهات بدني و ظاهري گرفته تا جهات ذهني و قلبي و باطني) را در خدمت بندگي و پرستش قرار دهد. نيت خوب داشتن به تنهايي نمي‌تواند انسان را از انجام عبادت و نماز بي‌نياز كند.
شكل نماز هم قشنگ است، هم معارف بلند اسلامي در آن وجود دارد، هم تسبيح و تقديس لفظي است و هم تقديس عملي مي‌باشد. ركوع و سجود و تسبيح و تحميد و دعا و تكبير و سلام و خلاصه همۀ زيبايي‌ها در نماز است. با اين همه اگر نماز به طور صحيح و كامل با حفظ شرايط و آداب خوانده شود، جلوي بسياري از مفاسد اجتماعي را مي‌گيرد: «إنّ الصلاة تنهي عن الفحشاء والمنكر و لذكرالله اكبر.»(1)
3- براي ترغيب و تشويق همسرتان به نماز مي توانيد به امور زير متوسل شويد:
الف) در ابتدا از روش القاء غير مستقيم و تبليغ رفتاري استفاده كنيد و نسبت به انجام فرايض ديني حساس باشيد و در وقت ديدار يكديگر مراعات كنيد.
ب) كتاب و مجلاتي را خودتان يا از طريق ديگران تهيه كرده با ظرافت خاصي در معرض ديد ايشان قرار دهيد يا اگر مصلحت ديديد پيشنهاد مطالعۀ آن را به ايشان بدهيد و يا به عنوان هديه كه در دوران نامزدي مرسوم است، از اين كتاب ها و جزوات استفاده كنيد.
ج) از افرادي كه داراي نفوذ كلمه و سرمايۀ كافي در اين زمينه مي باشند استفاده كنيد. سوال هايي را به طور طبيعي مطرح سازيد و محور صحبت را به آن سو بكشانيد به طوري كه ناخود آگاه در اين طريق قرار بگيرند. و اصولاً طرح سوال در اين زمينه چه از طرف خودتان و چه از طرف ديگران، مي تواند ذهن طرف را جلب نمايد. مي توانيد از او بپرسيد كه چرا در ابتداي خواستگاري به گونۀ ديگري وانمود مي كرد و اگر دليل را دوست داشتن شما عنوان كرد، از همين حربه براي خواندن نماز استفاده كنيد.
د) از خداي سبحان نيز استمداد كنيد و مأيوس نباشيد. حالات انسان متفاوت است. بسيار شده كه ما نسبت به كسي مأيوس مي شويم ولي برخلاف تصور ما، شرايطي فراهم مي شود و طرف متحول مي گردد. تجربه و تاريخ شواهد زيادي را نشان مي دهد كه به طور غير مترقبه كسي دگرگون گشته و سرنوشت ديگري پيدا كرده است.
ه) صفات پسنديده و نقاط مثبتي كه در ايشان هست را مد نظر قرار دهيد و همواره ايشان را به خاطر آن ويژگي هاي مثبت مورد احترام و تكريم قرار دهيد. با توجه به ويژگي هاي خوبي كه همسرتان دارد، اگر عجله نكنيد و با ظرافت گام برداريد، به ياري خداي متعال، همين رفتار و اخلاق خوب ايشان را نجات خواهد داد.
- حاصل سخن اينكه:
1- در عين حال اگر آثار مثبت چنداني مشاهده نكرديد نگران تاثير پذيري از ايشان نباشيد، البته با جديت تمام بكوشيد كه ايمان و عمل صالح خود را به دقت مواظبت نموده و اندك فروگذار نكنيد و همواره از خداوند حفظ ايمان وديانت خود را استمرار كنيد، چه بسا در طول زمان بقاي ايمان شما اثر سازنده اي در ايشان ايجاد كند. براي اينكه ايشان مصمم شود تا نمازش را بخواند، شرط ورود به زندگي را همين اصل قرار دهيد.
سعي كنيد به عواملي كه باعث بى توجهى شوهرتان بـه فـرايـض دينى از جمله نـمـاز مي گردد، آشنايي كافي پيدا نماييد و در نامۀ بعد راهكارهاي لازم را در رفع آنها از ما بخواهيد. ضمناً با رفتار محبت آميزتان مي توانيد او را موم دست خود قرار دهيد. در امور معنوي و مذهبي به اصرار و اجبار نكنيد و بگذاريد با مرور زمان با ديدن روحيات و اخلاق خوبتان به مسايل ديني گرايش پيدا كند.
2- از آنجا كه شما هنوز در دوران عقد به سر مي بريد اولين و بهترين گام براي استحكام پايه هاي زندگي، درك متقابل و پي بردن به ويژگيهاي شخصيتي و ريشه يابي مسائل و مشكلات طرف مقابل مي باشد. عمل هر انساني محصول يك سلسله عوامل تربيتي، فرهنگي، تحصيلي، وراثتي، ديني و اعتقادي است. درباره همسرتان خوب است زياد از خود حساسيت نشان ندهيد؛ براي ترغيب و تشويق به انجام فرائض ديني ، ابتدا بايد زيربناهاي فكري افراد را مورد بررسي قرار داده و در اصلاح آن كوشيد. ديدگاه فرد در مورد خداوند، جهان هستي، انسان، معاد و ... اموري است كه نتيجه مستقيم بر ايمان فرد و تقيّد وي در انجام اعمال مذهبي دارد. تقويت و اصلاح اين مباني تأثير زيادي بر ايمان انسان مي گذارد.
اما موضوع بي توجهي به نماز معلول عوامل فراواني است. ممكن است اين امر به دليل عدم تربيت صحيح و ديني والدين در خانواده باشد, چرا كه بايد كودكان از همان ابتداي كودكي, حدود شش يا هفت سالگي به نماز خواندن عادت كنند, در غير اين صورت اگر شخص بزرگ شود و به سن تكليف برسد و بخواهد به نماز خواندن عادت كند, تاحدود زيادي دشوار خواهد بود. يا امكان دارد كه شخص نماز خوان هست, ولي در اثر شبهه اي كه از ناحيه شياطين به ذهن او وارد شده، اعتقاداتش خدشه دار و نسبت به عبادت خداوند بي تفاوت شده است و يا در اثر عدم رعايت حضور قلب از آن لذت نمي برد و به همين خاطر آن را عبث و بي فايده مي داند و يا .....
3- براي بيان نظرات خود از والدين و يا خواهر و برادر ايشان كه ارتباط عاطفي قوي تري با همسرتان تان دارند استفاده كنيد.
4- از والدين و كسانيكه به عنوان الگو مي باشند بخواهيد كه آنها اهميت بيشتري به نماز داده و حتما نماز خود را در اول وقت ها به جا آورند.
از اتفاقات پيراموني خود جهت راهنمايي وي استفاده كنيد به عنوان مثال شنيدن خبر مرگ ناگهاني دوستان و آشنايان و فاميل معمولا بسيار بر روي افراد تاثير مي گذارد و شما مي توانيد در چنين موقعيت هايي متذكر شويد كه مرگ معلوم نيست چه موقع به سراغ ما بيايد و چه بسا فرصت جبران گذشته را به ما ندهد و اگر ما دست خالي به آن دنيا برويم سرنوشت بسيار بدي پيدا خواهيم كرد ؛ پس چه خوب است تا زنده ايم فرصت را غنيمت شمرده و براي خود ره توشه اي ذخيره نمائيم.
پي نوشت:
1. عنكبوت(29) آيه 45.