اگر در آمد مستقلی دارید که به آن خمس تعلق می گیرد باید خودتان مستقلاً خمس آنرا پرداخت نمائید. و اما نسبت به اموالی که از در آمد شوهرتان تهیه شده است باید توجه داشته باشید بسیاری از در آمد ها قبل از اینکه خمس به آنها تعلق بگیرد مصرف می شود چون در آمد ایشان تا وقتی به سر سال خمسی نرسیده باشد که خمس ندارد، اما اگر مجبور هستید در اموالی که یقین دارید خمس به آنها تعلق گرفته و خمس آن پرداخت نشده است، مصرف کنید(مثل خوراکی هایی که از در آمد سال قبل تهیه شده و تا سر سال خمسی مصرف نشده)، باید از مرجع تقلیدخود اجازه بگیرید و در آنها تصرف کنید.
پاسخ تفصیلی
در پاسخ سوال شما باید این موارد را متذکر شویم:
1- عقل و شرع حکم می کند هر انسان وظیفه دارد به فرمان ولی نعمت خود خدای تبارک و تعالی عمل کند تا رسم شکر گزاری را بجا آورده باشد.خداوند فرامین تکامل بخش خود را توسط نبی اکرم (ص) و ائمه طاهرین (ع) بیان فرموده است. حال یک مسلمان برای اینکه بتواند به احکام اسلام دسترسی پیدا کند باید یا خودش مجتهد باشد (توانایی علمی داشته باشد که احکام شرعی را از آیات قرآن یا احادیث استنباط کند) و یا اگر اینگونه نیست لازم است از یک مجتهد واجد شرایط (به عنوان متخصص در مسائل دینی)تقلید کند و یا با آگاهی از نظرات تمام مراجع تقلید، به فتوایی (نظریه)که مطابق با احتیاط است، عمل نماید تا یقین کند تکالیف الهی خود را به درستی انجام داده است.
2- مجتهد همان کارشناس و متخصص دینی است که وظیفه دارد پس از کسب توانایی های علمی لازم دستورات خداوند را که توسط نبی اکرم (ص) ابلاغ شده از منابع اسلامی استخراج کرده و هم خود به آنها عمل کند و هم در اختیار دیگران قرار دهد تا به آن عمل شود .
3- اهمیت و حکمت خمس:
خمس یکی از فریضه های اسلامی است و قرآن کریم آن را در کنار جهاد (قرار داده شده) است، و دارای حکمت ها و اسرار گوناگونی است که به بعضی از آنها اشاره می شود:
1. 3خمس به منظور تأمین هزینه های امام (ع) به عنوان رئیس حکومت ،برای پیشبرد نظام اسلامی و اداره جامعه، واجب گردیده است. از این رو در روایت از خمس به عنوان "وجه الاماره" یاد شده است.
2. 3خداوند متعال برای حفظ کرامت و عزت پیامبر اسلام، محل تأمین بودجه فقیران بنی هاشم و منسوبان به آن حضرت را از خمس قرار داد و سهم آنان را قرین سهم خود و رسول کرد تا زمینه تحقیر نسبت به آنان از بین برود.
3. 3 خمس برای تأمین بودجه هر کار خیری است که امام بخواهد انجام دهد و برای هر موردی که صلاح بداند، مصرف کند.
4. 3 خمس وسیله ای برای رشد و کمال انسان محسوب می شود که ادای آن، باعث جلب روزی و وسیله آمرزش گناهان می گردد.به عبارت دیگر؛ با دادن خمس انسان تمرین می کند که از تعلق به دنیا و مادیات دور شود چرا که از مال خود دل کنده و باور می کند که این خدای متعال است که روزی دهنده اوست چرا که اعتقاد خود را به اینکه خمس دادن سبب برکت در مال است تقویت کرده و عملا این اعتقاد را پیاده می کند و این خود مرحله ای از ایمان به غیب است .
5. 3خمس برای احیای دین خدا و تحقق حکومت اسلامی واجب گردیده است. [1]
اثرات پرداخت نکردن خمس
طبق نظر همه مراجع معظم تقلید اگر به مالى خمس تعلق گرفته باشد، تا خمس آن را ندهد، نمىتواند بدون اجازه حاکم شرع در آن تصرف کند هر چند قصد پرداخت خمس را داشته باشد. [2]
تصرف در خمس غصب است و با لباسی که از پول خمس نداده تهیه شده باشد، نمی توان نماز خواند وضو و غسل با آبی که بهای آن با این پول پرداخت شده باشد اشکال دارد و لقمه تهیه شده با آن، مخلوط به حرام است. بر این اساس چطور ممکن است کسی مدعی مسلمانی باشد و نکات به این مهمی را با بی اهمیتی پشت سر گذارد.
اگر مسلمان شیعه ای نتواند به رهبران دینی خود که به فرموده ائمه معصومین(ع) مخصوصاً امام زمان (ع) مراجع معظم (مجتهدین جامع الشرایط) هستند اعتماد کند، به چه کسی می تواند اعتماد کند؟ آیا اعتقاد یک نفر مسیحی نسبت به رهبران خود (کشیش،اسقف،پاپ) به این سستی است؟ چرا بعضی از ما مسلمانان این قدر طالب دنیا هستیم ؟
اما شما خواهر محترم! اگر در آمد مستقلی دارید که به آن خمس تعلق می گیرد باید خودتان مستقلاً خمس آنرا پرداخت نمائید. و اما نسبت به اموالی که از در آمد شوهرتان تهیه شده است در مرحله اول وظیفه دارید از اموالی که یقین دارید خمس به آنها تعلق گرفته و خمس آن پرداخت نشده است اجتناب کنید. باید توجه داشته باشید بسیاری از در آمدها قبل از اینکه خمس به آنها تعلق بگیرد مصرف می شود چون در آمد ایشان تا وقتی به سر سال خمسی نرسیده باشد خمس ندارد .
اما اگر مجبور هستید از اموالی که یقین دارید خمس به آنها تعلق گرفته و خمس آن پرداخت نشده است، مصرف کنید (مثل خوراکیهایی که از در آمد سال قبل تهیه شده و تا سر سال خمسی مصرف نشده)، باید از مرجع تقلید خود اجازه بگیرید و در آنها تصرف کنید [3] .
وظیفه دیگر شما امر به معروف و نهی از منکر است. این از فروع دین اسلام است و از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا جایی که حضرت اباعبد الله الحسین هدف قیام خود را امر به معروف ونهی از منکر می داند وهر مسلمان وظیفه دارد (البته با رعایت شرایط و مراحل امر به معروف و نهی از منکر و با در نظر گرفتن وسع خود) این فریضه الهی را بجا آورد. بنابراین در این مورد شما وظیفه دارید پس از بررسی مراحل و شرایط این فریضه نسبت به ادای آن اقدام نمایید البته یکی از شرایط بسیار مهم در امر به معروف و نهی از منکر این است که خالی از مفسده بزرگتر باشد و در این گونه مسایل که با زندگی زناشویی در ارتباط است باید کاملا مواظب جوانب امر باشید تا مفسده ای به دنبال نداشته باشد.
برای آگاهی بیشتر به پاسخ های زیر مراجعه فرمائید:
نمایه: دلیل وجوب خمس و مصرف آن، سؤال 898 (سایت: 986) .
نمایه: فرار از خمس و گناه کبیره، سؤال 1897 (سایت: 1967) .