پرسشگر گرامی با سلام و تشکر از ارتباط با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی و مذهبی
زن پس از زایمان خون نفاس می بیند ،یعنی خون پس از زایمان اسمش خون نفاس است. حکمش مانند خون حیض است. فقط اسمش فرق می کند.
خون نفاس همراه با به دنیا آمدن بچه شروع میشود. حداکثر تا ده روز ادامه دارد. هرگاه قطع شد، باید زن غسل نفاس کند و عبادات خود را انجام دهد. اگر از ده روز بگذرد ،چنانچه زن در حیض عادت دارد به اندازه عادت خود آن خون را نفاس قرار دهد و بقیه را استحاضه; مثلا اگر عادت حیض او 7 روز است، 7 روز را نفاس حساب کند. بقیه را استحاضه. در موقعی که خون استحاضه ببیند، باید به وظایف زن مستحاضه عمل نماید و نمازهایش را بخواند.
اگر در حیض عادت ندارد، ده روز را نفاس و بعد از ده روز را استحاضه حساب می کند.
استحاضه سه نوع است
1 ـ قلیله: اگر خون از پنبه اى که زن داخل فرج مى گذارد، عبور نکند و از طرف دیگر ظاهر نشود.
2 ـ متوسطه: اگر خون در پنبه فرو رود و از طرف دیگر ظاهر شود ،ولى به دستمالى که معمولاً زن ها براى جلوگیرى از خون مى بندند، نرسد.
3 ـ کثیره: اگر خون از پنبه به دستمال برسد.
احکام استحاضه
در استحاضه قلیله باید زن براى هر نماز یک وضو بگیرد .جایی که خون خارج می شود، اگر خون به آن رسیده آب بکشد. بنا بر احتیاط واجب پنبه را عوض کند یا آب بکشد.
در استحاضه متوسطه علاوه بر تطهیر موضع و عوض کردن چیزی که برای جلو گیری از خون با خود می بندد، باید هر روز پیش از نماز صبح غسل کند. اگر پیش از نماز صبح غسل کند، تا صبح روز دیگر براى هر نماز کارهاى استحاضه قلیله که در مسأله قبل گفته شد انجام دهد، نماز صحیح است. اگر عمداً یا از روى فراموشى پیش از نماز صبح غسل نکند، باید براى نماز ظهر و عصر غسل کند. اگر براى آن هم غسل نکرد، باید قبل از نماز مغرب و عشا غسل نماید.
در استحاضه کثیره علاوه بر کارهاى استحاضه متوسطه که در مسأله پیش گفته شد، باید براى هر نماز دستمال را عوض کند، یا آب بکشد . یک غسل براى نماز صبح و یک غسل برای نماز ظهر و عصر و یکى براى نماز مغرب و عشا به جا آورد. بین نماز ظهر و عصر فاصله نیندازد. اگر فاصله بیندازد، باید براى نماز عصر دوباره غسل کند. نیز اگر بین نماز مغرب و عشا فاصله بیندازد، باید براى نماز عشا دوباره غسل کند.
اگر در یک روز کثیره باشد و بعد متوسطه یا قلیله شود باید برای اولین نمازی که می خواند احکام کثیره را عمل کند مثلا ابتدا ی صبح کثیره بود و بعد تا قبل از ظهر متوسطه یا قلیله شد باید برای نماز ظهر غسل استحاضه کثیره انجام دهد و برای نمازهای بعدی احکام هر نوع استحاضه ای بود عمل کند و نمازهایش را بخواند. (1)
پی نوشت:
1. امام خمینی توضیح المسائل ،مسئله420 و 421 و 394 به بعد و سوال از دفتر رهبری به شماره 7112467 .
بازدید:
1. اقسام استحاضه چيست؟
همه مراجع (آیات عظام امام، خامنه ای، فاضل، نوری، وحید، بهجت، تبریزی، صافی، سیستانی) (به جز مكارم): استحاضه سه قسم است: قليله، متوسطه و كثيره
آيةاللَّه مكارم: استحاضه دو قسم است: قليله و كثيره و استحاضه متوسطه نداريم.
2. استحاضه قليله چيست؟
همه مراجع (آیات عظام امام، خامنه ای، فاضل، نوری، وحید، بهجت، تبریزی، صافی، سیستانی) (به جز مكارم): استحاضه قليله آن است كه هرگاه زن پنبه را داخل كند، خون ظاهرش را آلوده كند ؛ ولى در پنبه فرو نرود.
آيةاللَّه مكارم: استحاضه قليله آن است كه هرگاه زن پنبه را داخل كند، خون آن را آلوده كند؛ ولى از طرف ديگر خارج نشود؛ خواه خون در پنبه فرو رود يا نه.
3. استحاضه متوسطه چيست؟
همه مراجع (آیات عظام امام، خامنه ای، فاضل، نوری، وحید، بهجت، تبریزی، صافی، سیستانی) (به جز مكارم): استحاضه متوسطه آن است كه هرگاه زن، پنبه را داخل كند، خون در پنبه فرو رفته و از طرف ديگر ظاهر شود ؛ ولى به دستمال و مانند آن - كه به طور معمول خانمها براى جلوگيرى از خون استفاده مىكنند – نرسد.
آيةاللَّه مكارم: ما استحاضه متوسطه را قبول نداريم و اين نوع استحاضه احكام استحاضه قليله را دارد.
4. وظيفه مستحاضه متوسطه چيست؟
همه مراجع (آیات عظام امام، خامنه ای، فاضل، نوری، وحید، بهجت، تبریزی، صافی، سیستانی) (به جز مكارم): مستحاضه متوسطه چند وظيفه دارد:
الف. براى هر نماز بايد پنبه (نوار بهداشتى) را عوض كند.
ب. بايد ظاهر فرج را اگر خون به آن رسيده، تطهير كند.
ج. براى هر نماز يك وضو بگيرد ؛ به عنوان مثال براى نماز ظهر يك وضو و براى نماز عصر وضوى ديگر
د. در هر شبانه روز يك غسل پيش از نماز صبح به جا آورد؛ بدين ترتيب كه اگر پيش از نماز صبح خون استحاضه متوسطه ديده، بايد براى نماز صبح غسل كند تا صبح ديگر و اگر اين حالت پيش از نماز ديگر (مانند ظهر و عصر يا مغرب و عشا) برايش پيش آيد، براى آن نماز غسل كند، ولى از فرداى آن روز اگر به همان حالت متوسطه باقى بماند، بايد پيش از هر نماز صبح، غسل كند.
آية اللَّه مكارم: ما قائل به استحاضه متوسطه نيستيم و مورد ياد شده، احكام استحاضه قليله را دارد.
تبصره . آيةاللَّه سيستانى در انجام غسل فتوا ندارند و آن را احتياط واجب مى دانند.
5. استحاضه كثيره چيست؟
همه مراجع (آیات عظام امام، خامنه ای، فاضل، نوری، وحید، بهجت، تبریزی، صافی، مکارم، سیستانی): استحاضه كثيره آن است كه هرگاه زن پنبه را داخل كند، خون پنبه را فرا گرفته و به دستمال و مانند آن برسد.
6. وظيفه مستحاضه كثيره چيست؟
همه مراجع (آیات عظام امام، خامنه ای، فاضل، نوری، وحید، بهجت، تبریزی، صافی، سیستانی)(به جز مکارم) مستحاضه كثيره چند وظيفه دارد:
الف. براى هر نماز بايد پنبه (نوار بهداشتى) را عوض كند
ب. بايد ظاهر فرج را اگر خون به آن رسيده، تطهير كند
ج. براى هر نماز يك وضو بگيرد ؛ به عنوان مثال براى نماز ظهر يك وضو و براى نماز عصر وضوى ديگر.
د. يك غسل پيش از نماز صبح و يكى پيش از نماز ظهر و عصر (اگر با هم بخواند) و يكى هم پيش از نماز مغرب و عشا (اگر با هم بخواند) انجام دهد.
ه. اگر ميان نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشا فاصله بيندازد، بايد براى نماز عصر و نماز عشا دوباره غسل كند.
آيةاللَّه مكارم: زن در استحاضه كثيره واجب است يك غسل پيش از نماز صبح و يكى پيش از نماز ظهر و عصر (اگر با هم بخواند) و يكى هم پيش از نماز مغرب و عشا (اگر با هم بخواند) انجام دهد و احتياط مستحب آن است كه علاوه بر اين، براى هر نماز يك وضو بگيرد، قبل از غسل يا بعد از آن.
تبصره 1 . نسبت به بند 4 آيات عظام (تبريزى، سيستانى و وحيد) فتوا ندارند؛ بلكه احتياط واجب كرده اند
تبصره 2 . نسبت به بند 3 آيات عظام (تبريزى، سيستانى، وحيد و نورى) وضو را واجب نمى دانند و گفته اند: با همان غسل استحاضه كثيره مىتوان نماز خواند و نيازى به وضو نيست. آيةاللَّه بهجت گرفتن وضو را احتياط واجب مىداند و آيةاللَّه صافى مى فرمايد: گرفتن وضو در استحاضه كثيره مورد اشكال است؛ از اين رو احتياط آن است كه پيش از غسل به قصد رجا وضو بگيرد؛ ولى در مورد نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشا اگر با هم بخواند، گرفتن وضو خلاف احتياط است.
تبصره 3. آيةاللَّه سيستانى نسبت به بند 4 مى فرمايد: فرض بند 4 در جايى است كه خون پى در پى از پنبه به دستمال برسد؛ ولى جايى كه رسيدن خون از پنبه به دستمال با فاصله باشد (مانند اينكه زن غسل كرد و نماز ظهر را خواند و قبل از نماز عصر، خون دوباره از پنبه به دستمال رسيد)، احتياط واجب آن است كه پنبه را عوض كند و براى نماز عصر نيز غسل كند. اگر نماز عصر را خواند و پيش از آنكه خون از پنبه به دستمال برسد، بتواند نماز مغرب و عشا را بخواند، لازم نيست براى آن دو غسل ديگرى كند.
7. آيا زن مستحاضه حتماً بايد هنگام نماز خود را وارسى