دخترم نسبت به نمازش کوتاهي ميكنه،معمولااخروقت،سريع وسبك واصطلاحاسرسركي نمازمي خونه.

Question

سلام علیکم وخداقوت.من سه فرزنددارم دوپسر20و16ساله ویک دختر11ساله.درموردنمازوعبودیت پسرانم مشکلی ندارم الحمدلله ولی دخترم نسبت به نمازش کوتاهي ميكنه،معمولااخروقت،سريع وسبك واصطلاحاسرسركي نمازمي خونه.درموردبقيه كارهاچه کمک درامورخونه،چه امورشخصی خودش مثل حمام رفتن یامرتب کردن وسایلش بایدچندبارتذکربدیم تاانجام بده.لطفابنده روراهنمایی بفرمایید.اجرکم عندالله وسپاسگزارم.

Answer 1

5- کاهل نماز از شفاعت اهل بيت (ع) در قيامت محروم مي شود:
به‎ ‎روايت‎ ‎شيخ‎ ‎صدوق ابوبصير‎ ‎مي‎ ‎گويد‎:‎پس‎ ‎از‎ ‎شهادت‎ ‎امام‎ ‎صادق‎ ‎عليه‎ ‎السلام‎ ‎نزد‎ ‎اُمِّ‎ ‎حميده (كنيز‎ ‎امام‎ ‎صادق‎ ‎عليه‎ ‎السلام) ‏براي‎ ‎عرض‎ ‎تسليت‎ ‎رفتيم،‎ ‎گريه‎ ‎كرد‎ ‎و‎ ‎ما‎ ‎نيز‎ ‎از‎ ‎گريه‎ ‎ي‎ ‎او‎ ‎گريه‎ ‎كرديم،‎ ‎سپس‎ ‎گفت‎ :‎اي‎ ‎ابا‎ ‎محمد (لقب‎ ‎ديگر‎ ‎ابو‎ ‎بصير) ‏اگر‎ ‎امام‎ ‎صادق‎ ‎عليه‎ ‎السلام‎ ‎را‎ ‎هنگام‎ ‎مرگ‎ ‎مي‎ ‎ديدي،‎ ‎چيز‎ ‎عجيبي‎ ‎مشاهده‎ ‎مي‎ ‎نمودي‎ ‎؛چشم هاي‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎گشود‎ ‎و‎ ‎فرمود‎: ‎بستگانم‎ ‎را‎ ‎حاضر‎ ‎كنيد، ما‎ ‎همه‎ ‎ي‎ ‎آنها‎ ‎را‎ ‎حاضر‎ ‎كرديم،‎ ‎به‎ ‎آنها‎ ‎نگاه‎ ‎كرد‎ ‎و‎ ‎فرمود‎:‎‏ اِنَّ‎ ‎شَفاعَتَنا‎ ‎لا‎ ‎تَنالُ‎ ‎مُستَخِفّاً‎ ‎بِالصَّلوةِ : ‏همانا‎ ‎شفاعت‎ ‎ما‎ ‎به‎ ‎كسي‎ ‎كه‎ ‎نماز‎ ‎را‎ ‎سبك‎ ‎بشمرد‎ ‎،نرسد ( طرائف الحكم يا اندرزهاى ممتاز، متن‏ج‏2، ص: 451)
6- اعمال ديگر بي نماز باطل است :
رسول خدا صل الله علي وآله فرمودند : كسيكه بدون دليل نمازش را رها كند تا اينكه قضا شود بدرستيكه اعمالش را باطل كرده است .مَنْ تَرَكَ صَلَاتَهُ حَتَّى تَفُوتَهُ مِنْ غَيْرِ عُذْرٍ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ‏, ( جامع الأخبار، ص: 73)
7- تارك الصلاه با قارون و فرعون و منافقين روانه جهنم مي شود :
رسول خدا صل الله علي وآله فرمودند : نمازتان را ضايع نكنيد ؛ بدرستيكه هر كس كه نمازش را ضايع كند خداوند او را با قارون و فرعون و هامان ( كه لعنت و ننگ الهي بر آنها باد ) محشور نمايد و واجب است بر خداوند كه داخل كند او را با منافقين پس واي بر كسيكه بر نمازش محاظت ننمايد . لَا تُضَيِّعُوا صَلَاتَكُمْ فَإِنَّ مَنْ ضَيَّعَ صَلَاتَهُ حَشَرَهُ اللَّهُ مَعَ قَارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ أَخْزَاهُمْ- وَ كَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ يُدْخِلَهُ النَّارَ مَعَ الْمُنَافِقِينَ فَالْوَيْلُ لِمَنْ لَمْ يُحَافِظْ عَلَى صَلَاتِهِ‏ ( جامع الأخبار، ص: 74)
8- شيطان بر تارك الصلاه مسلط شده و او را دچار گرفتاري هاي بزرگ مي كند .
رسول خدا صل الله علي وآله فرمودند : همواره شيطان از بني آدم گريزان است مادامي كه بر نماز هاي پنج گانه محافظت مي نمايد اما هنگاميكه آنها را ضايع نمايع بر او جرأت پيدا كرده و او را دچار گرفتاريهاى بزرگ مى‏كند. لَا يَزَالُ الشَّيْطَانُ يَرْعَبُ مِنْ بَنِي آدَمَ مَا حَافَظَ عَلَى الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ- فَإِذَا ضَيَّعَهُنَّ يَجْتَرِئُ عَلَيْهِ وَ أَوْقَعَهُ فِي الْعَظَائِمِ‏ ( جامع الأخبار، ص: 74)
9- تارك نماز بر دين يهود يا نصارا يا مجوس خواهد مرد .

رسول خدا صل الله علي وآله فرمودند : هر كه نماز را ترك كند و اميدى به پاداش آن نداشته باشد و از كيفر آن نترسد، باكى ندارم كه يهودى يا نصرانى يا مجوسى بميرد. مَنْ تَرَكَ الصَّلَاةَ لَا يَرْجُو ثَوَابَهَا وَ لَا يَخَافُ عِقَابَهَا فَلَا أُبَالِي أَنْ يَمُوتَ يَهُودِيّاً أَوْ نَصْرَانِيّاً أَوْ مَجُوسِيّاً ( جامع الأخبار، ص: 74)
10-کسي که نماز نمي خواند آرامش ندارد:
کسي که نماز نمي خواند همواره مضطرب و نگران است, زيرا دل انسان تنها با نماز و ياد خدا آرام مي شود: وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري ( طه : 14) « و نماز را براى ياد من بپادار!» و در آيات ديگري از قرآن براي اين ذكر و ياد خدا ويژگي هايي مطرح نموده است از جمله اينكه يا ذكر و ياد الهي است كه دلها آرام مي گيرد أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ( الرعد : 28)«آگاه باشيد، تنها با ياد خدا دلها آرامش مى‏يابد!»
11- کاهل نماز گرفتار پانزده مصيبت در دنيا ، مرگ ، قبر و قيامت مي شود:
در روايت آمده كه سرور زنان، فاطمه، دختر سرور پيامبران- كه درودهاى خداوند بر او و پدر و شوى و پسران اوصياء او باد- از پدر بزرگوارش حضرت محمّد صلّى اللَّه عليه و آله پرسيد: اى پدر جان! سزاى مردان و زنانى كه نماز را سبك بشمارند، چيست؟ فرمود: اى فاطمه، هر كس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبك بشمارد، خداوند او را به پانزده مصيبت گرفتار مى‏نمايد: شش چيز در سراى دنيا، و سه چيز هنگام مرگ، و سه چيز در قبرش، و سه چيز در قيامت هنگام بيرون آمدن از قبر.
مصيبتهايى كه در دار دنيا بدان مبتلا مى‏گردد عبارتند از:
1- خداوند، خير و بركت را از عمر او برمى‏دارد.
2- خداوند، خير و بركت را از روزى‏اش برمى‏دارد.
3- خداوند- عزّ و جلّ- نشانه صالحان را از چهره او محو مى‏فرمايد.
4- در برابر اعمالى كه انجام داده پاداش داده نمى‏شود.
5- دعاى او به سوى آسمان بالا نمى‏رود و مستجاب نمى‏گردد.
6- هيچ بهره‏اى در دعاى بندگان شايسته خدا نداشته و مشمول دعاى آنان نخواهد بود.
و مصائبى كه هنگام مرگ به او مى‏رسد بدين ترتيب است:
1- با حالت خوارى و زبونى جان مى‏دهد.
2- گرسنه مى‏ميرد.
3- تشنه جان مى‏سپارد، به گونه‏اى كه اگر آب تمام رودخانه‏هاى دنيا را به او بدهند، سيراب نگشته و تشنگى‏اش برطرف نخواهد شد.
و مصيبتهايى كه در قبرش بدان گرفتار مى‏گردد بدين قرار مى‏باشد:
1- خداوند فرشته‏اى را بر او مى‏گمارد تا او را در قبر نگران و پريشان نموده و از جايش بركند.
2- خداوند گور را بر او تنگ مى‏گرداند.
3- قبرش تاريك مى‏شود.
و مصائبى كه در روز قيامت، هنگام بيرون آمدن از قبر، بدان مبتلا مى‏شود، عبارت است از:
1- خداوند فرشته‏اى را بر او مى‏گمارد تا در حالى كه مردم به او مى‏نگرند، او را به رو بر زمين بكشد.
2- سخت از او حساب مى‏كشند.
3- خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بديها پاكيزه‏اش نمى‏گرداند، و براى او عذاب دردناكى خواهد بود. (فلاح السائل و نجاح المسائل ص 22 - ادب حضور ص 62 )
در پايان بايد اين نكته را ياد آوري نمود ، همانگونه كه ترك نماز داراي پيامدهاي منفي مي باشد ؛ بر اساس آيات و روايات اقامه نماز نيز داراي پيامدهاي مثبت دنيوي و اخروي مي باشد كه نمي توان از آنها چشم پوشي نمود ؛ از جمله اين آثار مانع شدن از حُزن و اندوه در آخرت ، آرامي بخش جانها ، بازدارنده از زشتيها و گناهان ، بهترين كمك كار انسان در برابر مشكلات دنيوي و شوينده گناه مي باشد .
پيروز و موفق باشيد .

براى مطالعه در اين زمينه ر . ك :
1- اسرار نماز شهيد ثانى ترجمه مهدى‏پور
2- اسرار الصلاة ميرزا جواد ملكى تبريزى
3- آداب نماز امام خمينى
4- پرتوى از اسرار نماز محسن قرائتى
5- نکته درباره نماز، محسن قرائتي
6- نکته درباره نماز، حسين ديلمي
7- حکمت عبادات، آيت الله جوادي آملي
جهت اطلاع بيشتر ر.ک:
1- ابراهيم اميني، اسلام و تعليم و تربي، انتشارات انجمن اولياء و مربيان جمهوري اسلامي ايران، چاپ چهارم، ص 94 به بعد.
2. رضا فرهاديان، والدين و مربيان مسئول، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي قم، چاپ اول.
3. طبرسي، مکارم الاخلاق، ترجمه سيد ابراهيم مير باقري، مؤسسه انتشارات فراهاني، ص 421.

Answer 2

از آنجا که رعایت نظم یک رفتار است لذا متاثر از یادگیری و مشاهده است. صرفنظر از زمینه های زیستی و یا ارثی، این محیط است که نقش تعیین کننده ای در سوق کودکان ونوجوان به سمت نظم و یا بی نظمی ایفا می کنند که در این میان والدین دارای نقشی ممتاز هستند. به عبارتی در میان عوامل محیطی این رویکرد والدین نسبت به نظم است که می تواند زمینه بی نظمی و یا نظم نوجوان را فراهم کند.
از آنجا که مفهومی مانند نظم و یا بی نظمی مفهومی انتزاعی است برای نوجوان غیر قابل درک است، لذا برای نهادینه کردن نظم نباید آن را توضیح داد بلکه باید به آن عمل کرد!
بر این اساس پیشنهاد می شود:
_ از سختگیری، حساسیت و وسواس در این خصوص خودداری شود.
_ والدین با رفتار خود و اهمیت دادن به نظم، این رفتار را آموزش دهند.
_ از مکانیزم تشویق بهره گرفته شود.

_ متناسب با توانمندیها و رشدنوجوان از او توقع و انتظار رود.
_ از زدن برچسب بی نظم به نوجوان خودداری شود.
_ متناسب با توانمندیها کارهای شخصی وی به خود او واگذار شود.

عوامل سستي در نماز:
1. عوامل دروني و مربوط به خود افراد: مهمترين عامل دروني نمازگريزي آسيب پذيري مقطع نوجواني و جواني است. اين مقطع سنّي، مقطع حساس و بحراني براي جوانان و نوجوانان است، مسايل و بحران هاي بلوغ از يك طرف، شكّ و ترديدهاي مذهبي از طرف ديگر، ناپختگي و بي تجربگي و گرايش سريع به الگوهاي غيرواقعي كه اهل نماز نيستند، زمينه هايي است كه در خود فرد وجود دارد و باعث مي شود كه جوانان و نوجوانان علاقة چنداني به نماز نداشته باشند.
2. عواملي بيروني و محيطي: اين عوامل، عواملي هستند كه بعضي از آنها قابل جبران است و بعضي غير قابل جبران. به اختصار اين عوامل را بيان مي كنيم: الف ـ كم توجهي يا بي توجّهي خانواده ها نسبت به تربيت ديني فرزندان. ب ـ نگرش منفي بعضي از خانواده ها نسبت به مسائل ديني مخصوصاً نماز. ج ـ برخوردهاي نادرست والدين و مربيان نسبت به نماز خواندن كودك، نوجوان يا جوان باعث زدگي آنها از نماز مي شود. د ـ تهاجم فرهنگي دشمنان بوسيلة شبهه در اعتقادات ديني، ايجاد بدبيني نسبت به كانون هاي مذهبي، بازداري جوانان از شرك در مراسم عبادي، نماز جمعه و جماعت و ... و در ‌آخر ترويج فرهنگ غربي باعث مي شود جوانان نسبت به نماز رغبتي نشان ندهند. هـ ـ دوستي و معاشرت با افراد بي تقوا و بي نماز است كه به مرور در انسان تأثير منفي خواهند گذاشت. و ـ ندانستن و يا غفلت و فراموشي فلسفه و آثار نماز كه باعث مي شود توجّه به نماز در ما كمتر شود.
دوست عزيز , شما بعنوان يک پدر ميبايست به چند نکته توجه کنيد :
- نحوه ي برخورد شما در دوران کودکي فرزندتان , از اهميت زيادي برخوردار بوده است . بعنوان مثال : براي اهميت دادن فرزندتان به نماز بايد از راههاي تشويقي متنوع استفاده ميکرديد .
- خود و همسرتان به نماز اول وقت اهميت دهيد ( کونوا دعاة الناس بغير السنتکم مردم را با عمل به کار خير فرا خوانيد . )
- خداوند مهربان به پيامبر اکرم ( صلي الله عليه و اله ) نيز دستور به اينگونه رفتار ( زدن با تسمه يا هر چيز ديگر ) را نداده است و به پيامبر خويش مي فرمايد که تو تنها يک انذار دهنده اي .اگر در جايي از روايات هم امر به زدن در باره ي سهل انگاري فرزندان به نماز شده است ؛ اولا : بايد بعد از تشويق هاي مکرر و بي نتيجه بودن آنها باشد ثانيا : زدن چنان باشد که حتي بدن فرزند , سرخ هم نشود . ثالثا : در زماني اين کار انجام گيرد که شخصيت فرزند هنوز شکل نگرفته است , نه در دوران جواني .
- نحوه ي رفتار اهل بيت ( عليهم السلام ) و بزرگان دين , چنان بود که اهل خانه شيفته ي نماز ميشدند . آنها تنها به امر کردن به نماز , اکتفا نمي کردند ؛ بلکه کانون خانه را کانون عشق ورزي به زن و فرزند مي کردند . پدري که در خانه خوش اخلاق است معمولا اهل خانه مطيع او ميشوند و نيازي به استفاده ي از خشونت و ضرب و جرح ( که سودي هم ندارد ) نمي بيند .
- بحمد الله فرزند شما اهل نماز خواندن است و تنها در اداء نماز صبح , سهل انگاري دارد ؛ لذا به شما برادر محترم توصيه مي شود با برقرار کردن رابطه ي دوستانه با فرزندتان , او را تشويق به نماز کنيد . در حقيقت تکليف شما فقط تذکر است .
- لازم به ذکر است که اگر کتک زدن شما موجب سرخي يا کبودي در بدن فرزندتان شده باشد , ميبايست رضايت او را جلب کنيد و در صورت عدم رضايت فرزندتان , به او ديه ي لازم را پرداخت نماييد ؛ چرا که فرزندان ما امانتهاي الهي هستند و ما اجازه نداريم هر طور که دلمان خواست با آنها رفتار کنيم .

تقويت انگيزه:
براي كسانيكه دچار غفلت شده اند توصيه مي شود پيامدهاي منفي ترك نماز و يا سبك شمردن آنرا يادآوري نمايند. در ادامه به تعدادي از آنها اشاره مي شود :
1- بي نماز حتما جهنمي خواهد بود!!
در قرآن کريم هست که در قيامت و هنگام عبور يكي از سؤال هايي كه بهشتيان از جهنميان مي پرسند در خصوص علت جهنمي شدن آنها مي باشد كه آنها جواب مي دهند ما به خاطر اين جهنمي شديم که نماز نمي خوانديم.
خداوند متعال اين مكالمه را چنين بيان داشته : آنها(مومنان)در باغهاى بهشتند، و سؤال مى‏كنند... از مجرمان: چه چيز شما را به دوزخ وارد ساخت؟!» مى‏گويند: «ما از نمازگزاران نبوديم، (43)في‏ جَنَّاتٍ يَتَساءَلُونَ (40) عَنِ الْمُجْرِمينَ (41) ما سَلَكَكُمْ في‏ سَقَرَ (42) قالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ (43) ( سوره المدثر)
2- بي نماز در دنيا زندگي پرمشقتي دارد و در قيامت كور محشور مي شود .
خداي متعال تصريح نموده هركس از ياد الهي رويگردان شود زندگي سختي داشته و در قيامت كور محشور مي شود آنجا كه مي فرمايد : « و هر كس از ياد من روى گردان شود، زندگى(سخت و) تنگى خواهد داشت؛ و روز قيامت، او را نابينا محشور مى‏كنيم!» وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْري فَإِنَّ لَهُ مَعيشَةً ضَنْكاً وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَعْمى‏ ( طه : 124)
3- بي نماز کافر است!!
در روايت نبوي است که فرمود: فاصله ي بين بنده و كفر جز ترك نماز نيست. ليس بَيْنَ الْعَبْدِ وَ بَيْنَ الْكُفْرِ تَرْكُ الصَّلَاةِ, ( جامع الأخبار، ص: 74) (پيام پيامبر، ترجمه‏فارسى، ص: 665) البته منظور کفر عملي است نه اعتقادي.
4- بي نماز از ياري خداوند محروم است:
قدرت نماز گذاران از نماز و خداوند است. كسيكه نماز مي خواند در هر نمازي با گفتن «اياك نعبد و اياك نستعين » (پروردگارا فقط تو را مي پرستيم و فقط از تو ياري مي جوييم ) از خداوند طلب ياري مي جويد اما بي نماز خود را از اين ياري محروم مي نمايد و ضعيف مي ماند .