آسیب شناسی فقدان و سوگ یك عزیز و چگونگی برخورد با آن مسأله ای جدی است كه شناخت راههای مقابله با آن از مشكلات و عوارض بعدی ناشی از آن می كاهد.
اندوهگین بودن مرحله سختی از زندگی هر فرد است بویژه اینكه این غم بر اثر از دست دادن نزدیكان و دوستانی باشد كه برای ما خیلی عزیز هستند و گاهی این واقعه آنچنان تكان دهنده است كه فرد را دچار افسردگی می كند. افسردگی سوگ می تواند از چند روز تا چند ماه (۲ماه و یا بیشتر) ادامه پیدا كند. فرد سوگوار اغلب سست و بی حال است. علایق خود را از دست می دهد. كم كم منزوی می شود. به جمع، نور و سر و صدا حساس می شود. صبر و تحملش كم می شود. گاه عصبی و پرخاشگر و گاه دچار بهت و حیرت می شود تا اینكه غم و اندوه او را از پا می اندازد و دردهای جسمانی به سراغش می آیند (البته این امر در مورد همه افراد یكسان نیست و همه واكنش یكسانی نسبت به این مسأله از خود نشان نمی دهند.) غرق شدن در غم واندوه فقدان هر عزیزی، امری طبیعی و شاید نشانه ای از سلامت روان باشد، اما اگر كسی بر اثر فقدان عزیزی شادمانی كند این مسأله نگران كننده است و نشانه هایی از روان پریشی را گوشزد می كند. گریه كردن و بیان اندوه و نشان دادن ناراحتی رفتاری سالم و طبیعی است كه در روزهای اول وقوع بسیار لازم و ضروری است و از شدت آسیب وارده می كاهد. دیدن عكس ها، یادآوری خاطرات و شرح چگونگی فوت فرد متوفی اگرچه داغ بازماندگان را تازه تر می كند خود نوعی برون ریزی عاطفی و در واقع روان درمانی تدریجی است.
موضوع مرگ اگرچه واقعیت است، اما پذیرفتن آن دردناك است. خواه در مورد پدربزرگی كه در سن نودسالگی و بر اثر مرگ طبیعی زندگی را وداع گفته باشد و خواه در مورد بستگان و یا دوستانی كه در یك سانحه جان خود را از دست داده باشند.اگرچه مرگ كسی كه بر اثر یك بیماری سخت كه مدت زیادی رنج كشیده دور از انتظار نیست، اما پذیرش آن شاید برای اطرافیانش سخت تر از انواع دیگر باشد. مرگ نزدیكان حتی اگر غیرمنتظره هم نباشد، باعث جراحات روحی می شود كه كنار آمدن با آن نیاز به گذشت زمان و درك بازماندگان از مسأله مرگ و زندگی دارد .عده ای از روانشناسان گریه را برای ترمیم غم و ناله را برای تسكین آن، مفید می دانند.هرگز با غم تنها نمانید!! یكی از راههای مؤثر در این زمینه تقسیم غم با دیگران است. بار غم را به تنهایی به دوش نكشید و غم را در درونتان زندانی نكنید. غم را بیان كنید و اجازه بدهید دیگران نیز با شما همدردی كنند. مراسم ترحیم بهترین فرصت برای دوستان و بستگان است تابه غم و اندوه یكدیگر توجه كرده و از هم حمایت كنند. مجالس تذكر از روشهای سنتی خوبی است كه علاوه بر جنبه مذهبی، جنبه حمایتی و درمانی برای بازماندگان دارد و با تكرار و در نهایت پایان این مجالس، غم و اندوه نیز كم كم كاهش پیدا می كند.گفت وگو و بیان احساسات از شدت غم می كاهد. اگرچه مشكل است، اما هر قدر كه بتوانند درباره فرد متوفی صحبت كنند و احساسات خود را بروز دهند، بیشتر تسكین می یابند. فردی كه درباره غم خود صحبت می كند، در واقع آن را از درون به بیرون می كشد و سبك می شود، اما همه اینها باید روال عادی خودش را داشته باشد و حالت افراطی به خود نگیرد.در صورت شدت تألمات روحی؛ روان درمانی و درمان پزشكی توصیه می شود. افسردگی سوگ نباید بیش از دوماه طول بكشد و به همان شدت روزهای اول باشد. از این رو مشاوره و در صوت نیاز، درمان دارویی از آسیب های احتمالی بعدی می كاهد.بازگشت به وضعیت عادی؛ دوره های فامیلی، فعالیت های هنری، شركت و حضور در انجمن های خیریه، سفرهای زیارتی و تفریحی و گردشی در طبیعت برای بازگشت به وضعیت عادی و سازگاری با شرایط به وجود آمده، بسیار یاری دهنده است.